NORMAN VE SKINNER’IN E-SAĞLIK OKURYAZARLIĞI ÖLÇEĞİNİN KÜLTÜREL UYARLAMASI İÇİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Abstract

Bu çalışmanın amacı 2006 yılında Kanada Toronto Üniversitesinden Cameron D. Norman ve Harvey A. Skinner tarafından geliştirilen ve geçerlilik güvenilirlik testleri yapılarak kabul edilen "E-Sağlık Okur Yazarlığı Ölçeği"nin Türkçeye uyarlanmasının gerçekleştirilmesidir. Sağlık alanında bilgi taraması yapan kullanıcıların okuryazarlık düzeyi için geliştirilen "e-Health Literacy" bu anlamda önemli bir kaynaktır. Günümüzde bir toplumsal yapıda bulunan bireylerin davranış ve tutumlarını analiz etmek amacıyla oluşturulan ölçekler, farklı toplumsal yapılar için de uyarlanarak kullanılabilmektedir. Daha önce oluşturulmuş olan ölçme formunun lisan eşdeğerliğini test etmek için Yabancı Diller Yüksek Okulundan iki İngilizce okutmana (İngilizce-Türkçe; Türkçe-İngilizce) uygun şekilde çeviriler yaptırılmış, iki farklı dildeki formlardan hesaplanan puanlar arasında istatistiksel olarak manalı ilişki düzeyleri saptanmış ve korelasyonlar hesaplanmıştır. Uyarlanan yeni Türkçe form ile 800 kişi üzerinde uygulanarak, geçerlik ve güvenirlik hesaplamaları yapılmış ve bunu sonucunda 8 maddeden oluşan Türkçe ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin faktör yapısının tespiti için uygulanan açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri hesaplamalarına bakıldığında ise, ölçek çalışmasının tek boyutlu bir yapı gösterdiği saptanmıştır. Faktör yapılarının geçerli olduğu, geneline ilişkin iç tutarlık katsayısının 0,863 olduğu, test-tekrar test güvenirliğinin 0,886 olduğu saptanmıştır. Uyarlanan ölçeğin internet ve sosyal medya üzerinden sağlık konusunda bilgi edinme süreçlerindeki okur-yazarlığın önemi ile paralel olarak hazırlanmak istenen tüm akademik çalışmalarda kullanılabilir bir hale geldiği açıktır

This study examined the cultural adaptation of an electronic health literacy survey for Turkish society, developed by Cameron D. Norman and Harvey A. Skinner from University of Toronto, and applied validity and reliability tests. The survey, which was developed for the information level of the users, is an important source of data. Psychological scales from many cultures are currently used in other cultures after cultural adaptation and language translation. This study is a good example of this. The translations were made by two English instructors (English–Turkish, Turkish–English) for the purpose of testing the language equivalence of the survey. Positive and significant correlations were observed between English and Turkish surveys. The Turkish survey form, for which validity and reliability analyses were made, was disseminated to 800 individuals. It has a one-dimensional structure with eight items, according to results of explanatory and confirmatory factor analysis which were used to determine item structure. According to the validity factor structure, internal consistency was found to be 0.863 and test–retest reliability was found to be 0.886. The electronic health literacy survey, which was intended to be added to the Turkish body of instruments, can be used in different studies on the importance of literacy in obtaining information on health using the internet and social media