Sezaryen Sonrası Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeline Göre Verilen Bakımda Kadınların Yaşadığı Sorunlar ve Hemşirelik Tanılarının Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Araştırma, sezaryen sonrası Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri (FSÖ) modeline göre verilen evde bakımda kadınların yaşadığı sorunlar ve hemşirelik tanılarının belirlenmesi amacıyla tek grup ön test-son test düzeninde yarı deneysel olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın çalışma grubunu, 9 Aralık 2011-7 Mart 2012 tarihleri arasında Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum servisinde sezaryen olan 33 kadın oluşturmuştur. Veriler bireysel özellikler formu, sezaryen sonrası anne tanılama formu, sezaryen sonrası hemşirelik tanıları formu, Doğum Sonrası Fonksiyonel Durum Envanteri (DSFDE) ve Edinburgh Postpartum Depresyon Ölçeği (EPDÖ) ile toplanmıştır. Sezaryen olan kadınlarda taburculuk sonrası ikinci gün ve doğum sonu ikinci haftada sağlık sorunları saptanmıştır. Kadınlara, FSÖ modeline göre hazırlanan sağlık bakım rehberi uygulanmıştır. Doğum sonu sekizinci haftada devam eden sağlık sorunları ve DSFDE değerlendirilmiştir. Doğum sonu 12. haftada ise kadınlara yeniden DSFDE ve EPDÖ uygulanmıştır. Veriler bilgisayarda değerlendirilmiş ve istatistiksel analizde bağımlı gruplarda t-testi, McNamer ki-kare testi ve Fisher Kesin ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Doğum sonu sekizinci haftada kadınların meme, üriner sistem ve insizyon bölgesi enfeksiyonu riski, yetersiz emzirme, beslenmede dengesizlik, konstipasyon, aktivite intoleransı, bireysel bakımda eksiklik, uykusuzluk, uyku biçiminde bozukluk, ağrı, durumsal düşük benlik saygısı, beden bilincinde bozulma, üstlendiği rolü yerine getirmede değişiklik, sosyal izolasyon, sözel iletişimde bozulma, cinsel yaşamda değişim riski ve bireysel baş etmede yetersizlik tanılarında anlamlı bir azalma olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Doğum sonu 12. haftada kadınların DSFDE puan ortalaması sekizinci haftaya göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuş (p<0,05) ve yalnızca bir kadının depresif semptom yaşadığı belirlenmiştir. Sonuç: FSÖ modeline göre yapılan sezaryen sonrası evde bakım kadınların sağlık sorunlarının ve hemşirelik tanılarının belirlenmesinde etkili bir yöntemdir.

Objective: The study was conducted as a quasi-experimental single group pretest-posttest scheme to determine nursing diagnosis and the problems experiencing by women in the home care according to Functional Health Patterns (FHP) model after cesarean. Material and Methods: The study group of research consisted of 33 women who had cesarean delivery between 9 December 2011-7 March 2012 in Obstetrics and Gynecology Department in Cumhuriyet University Health Services Research and Application Hospital. Data were collected by individual characteristics form, mother assessment form after cesarean, nursing diagnosis form after cesarean, Inventory of Functional Status After Childbirth (IFSC) and the Edinburgh Postpartum Depression Scale (EPDS). The health problems of women with cesarean were determined at the second day after discharge and postpartum second week. The health care guide prepared according to FHP was applied to women. The ongoing health problems and IFSC were evaluated at the end of postpartum eighth week. IFSC and EPDS were applied to women again at the end of twelfth week.The data were evaluated in the computer and paired t-test, the McNamer chi-square test and Fisher's exact chi-square test was used forstatistical analysis. Results: It was identified that there were significant reduction in the diagnosis such as the risk of infection of women's breasts, urinary tract and incision, inadequate breastfeeding, nutrition imbalance, constipation, activity intolerance, lack of individual care, insomnia, impairmen of the form of sleep, pain, situational low self-esteem, the impairment of body image, changes in fulfilling the role, the social isolation, impairment in the verbal communication, risk of change in sexual life and the inability to cope individually (p<0.05). It was found that the mean score of IFSC of women at the twelve week was significantly higher than the score at the eighth week (p<0.05), and it was identified that only a woman experienced depressive symptoms. Conclusion: It can be said that home care according to functional health patterns model after cesarean reduces the health problems of mothers and improves the functional status of women.