SARI UYGURCA ÜZERİNE ETİMOLOJİK DENEMELER: I VE İ MADDESİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı Sarı Uygurca üzerine etimolojik bir sözlük oluşturmaktadır. Bu amaçla, 1957 yılında Malov'un yayımladığı Yazık jyoltıh uygurov: Slovar' i grammatika ve 1976 yılında Tenişev'in yayımladığı Stroy sarıg-yugurskogo yazıka adlı çalışmaların "I-İ" maddeleri incelenmiştir. "I-İ" maddesinde özel isimler ve yer isimleri hariç toplam 93 sözcük saptanmıştır. Sözlüklerin "I-İ" maddesi çerçevesinde diğer Türk dilleri ile yapılan karşılaştırma sonucunda ortaya çıkan veriler şöyledir: Sarı Uygurca söz varlığının 37 tanesi Altaycada, 33 tanesi Hakasçada, 29 tanesi Tuvacada, 13 tanesi de Yakutçada saptanmıştır. Ortaya çıkan bu veri yaklaşık değerleri içerirken Sarı Uygurcanın Güney Sibirya dilleri ile yakından ilgili olduğunu teyit etmektedir. "I-İ" maddesinin söz varlığı doğrultusunda bütün modern dillerde ya da dil gruplarında kimi ses değişikleri ile görülen 26 ortak sözcük belirlenmiştir: ılığ, ışt, ışt- ~ it-, ıştığ, iç, iç-, içiki, içir-, igen, igırmı, inek, ini, i?, i?ek, i?ge, i?nek, is I, is II, iser-, isert- , issıg, iste-, işke, işkenci, işki, it

The subject of this study is to create an etymological dictionary on Yellow Uyghur. For this purpose, “Ï-İ” items were investigated in Yazık jyoltıh uygurov: Slovar' i grammatika published by Malov in 1957 and Stroy sarıg-yugurskogo yazıka published by Tenişev in 1976. A total of 93 words were identified in “Ï-İ” items except for proper and place names. The results of comparison “I-İ” items of Yellow Uyghur dictionaries with the other Turkic languages are as follows: It was found Yellow Uyghur words detected in some languages, such as 37 of them in Altay, 33 of them in Khakas, 29 of them in Tuvanian and 13 of them in Yakut. This data containing approximate value confirms that Yellow Uyghur is closely related to South Siberian Turkic languages. It was determined 26 common words which are seen with some sound changes in all modern languages or languages groups in accordance with vocabulary of “Ï-İ” items: ılığ, ışt, ışt- ~ it-, ıştığ, iç, iç-, içiki, içir-, igen, igırmı, inek, ini, i?, i?ek, i?ge, i?nek, is I, is II, iser-, isert- , issıg, iste-, işke, işkenci, işki, it