HANEFİ MEZHEBİNDE HİLAF LİTERATÜRÜ

Abstract

Öz: Fıkıh eserlerinin tedviniyle birlikte, fıkıhçılar arasındaki ictihat farklı- lıkları alaka konusu olmuştur. Mezheplerin teşekkülünden sonra ise mez- hebi savunma veya taassub sebebiyle ictihat farklılıklarıyla ilgili eserler artmıştır. Bu konuda yazılan kitaplar genellikle “ihtilâf, mesâil, mesâilü’l- hilâf, muhtelef, tâ’lik, tâ’lika, tarîka, nüket” gibi kelimelerle isimlendiril- miştir. İctihat farklılıklarını ele alan ilm-i hilâf fıkhın çokca eser yazılan alanlarındandır. Bu konudaki bazı eserlerde fıkhın bütün alanlarında ve müctehidlerin çoğunluğu arasındaki ihtilâflar ele alınırken bazı eserlerde sınırlı sayıda müçtehide ve konuya yer ayrılmıştır. Bir kısım eserlerde sade- ce görüşleri aktarırken bazı müellifler ise diğer mezhebin görüşlerini delil- leriyle verir, müellif umumiyetle mensubu olduğu mezhEbîn görüşünü sa- vunur.Bu çalışmamızda hilâf ilminin tarifi, önemi, mahiyeti, benzeri ilim- lerle irtibatı ve konuyla ilgili literatür hakkında bilgi verilmiştir. Amacımız genel olarak hilâf alanında kaleme alınmış Hanefî fıkıh eserlerinin literatü- rünü çıkarmak ve ulaşabildiklerimizin tanıtımını yapmaktır.

Abstract: With the assembly of works of Canon Law, it took center stage the difference of opinion between the teachers of Canon Law. There was an increase in works about defence of denomination or difference of opinion because of fanaticism that occured after formation of denomınation. The books which were wrote about this subject were named as ‘ihtilâf (dispute), mesâil, mesâil al-hilâf, muftelef, tâ’lik, tâ’lika, tarîka, nuket’. Knowledge of Antonio that is about difference of opinion is the most written area in Ca- non Law. Some of works in this subject evaluated disputes in all areas in Canon Law and between the most of wises of Islam, some of works include limited wise of Islam and subject. Certain parts of works cite only opinions, some of them make opinions public with evidence, uphold the member of the denomination’s opinions with generality of author. There is an informa- tion about Knowledge of Antonio’s description, importance, nature, con- nection with similar knowledges and literature in this subject. Our aim is (generally) ingender the literature of Hanafi Works of Canon Law about which Knowledge of Antonio was written and describe the ones we reached.