Kuzey Anadolu Fay Zonu Üzerinde Koyulhisar (Sivas) ve Yakın Çevresindeki Fayların Kinematik Özellikleri

Abstract

Çalışma alanı Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ)'nun doğu kesiminde, Sivas ilinin kuzeyinde yer alan Koyulhisar ilçesi ve yakın çevresinde yer almaktadır. Bölge, 6-8 km. genişliğinde ve 32 km. uzunluğunda doğrultu atımlı sağ yanal bir fay kuşağıyla temsil edilir. Bölgedeki bu kuşak Toprak (1988) tarafından Kuzey Anadolu Ana Fayı, Koyulhisar Fay Takımı, Kelkit Fay Takımı, Şıhlar Fay Takımı ve Kuruçay Fay Takımı olmak üzere beş fay takımına ayrılmıştır. Bu çalışma kapsamında Koyulhisar ilçe merkezi ve çevresinde Şıhlar Fay Takımı, Çamlıyaka Fayı, Saytepe Fayı ve bölgenin kuzeyinde yer alan Dumanlıca Fayları üzerinde ayrıntılı kinematik analiz çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Yapılan kinematik analiz çalışmaları bölgenin halen aktif olarak genel olarak KB-GD yönlü sıkışma ve KD-GB yönlü açılma etkisi altında olduğunu göstermektedir. Gerek bölgede gözlenen morfotektonik yapılar ve gerekse mikrosismik etkinlik, Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun Koyulhisar kesiminin aktif ve sağ yanal doğrulu atımlı bir fay zonu olduğunu ortaya koymaktadır. Bölgede yoğun bir heyelan aktivitesi izlenmektedir. Bunların içinde en önemli olanı Koyulhisar ilçe merkezinde izlenen heyelan olup bu heyelan üzerinde bu çalışma kapsamında yapılan periyodik GPS ölçümlerinde bölgenin halen yıllık ortalama 2.5-7.4 mm/yıl arasında hızla hareket ettiğini ortaya koymuştur.

The study area is located on the eastern part of the North Anatolian Fault Zone (NAFZ) around the Koyulhisar (Sivas) region. The region is represented by a 6-8 km wide and 32 km long deformation belt. This belt is divided into 5 fault segments by Toprak (1988) as North Anatolian Master Fault, Koyulhisar Fault Set, Kelkit Fault Set, Şıhlar Fault Set and Kuruçay Fault Set. In this study, a detailed fault kinematic analysis were carried out along the Şıhkar, Çamlıyaka, Saytepe and Dumanlıca Fault Sets around Koyulhisar and its surroundings. The result of kinematc analysis indicates that the region is under the effect of NW-SE compression and NE-SW extension. Morphotectonic structures and microseismic activity reveals the right lateral strike slip activity of the North Anatolian Fault Zone in this region. Intense landslide activity in the region is seen. One of the severe landslides occurred in Koyulhisar in 2000 is still affecting the region. GPS monitoring of this landslide reveals an average of 2.5-7.4 mm/year slip rate.