Some hadiths subjected to discussion by supporters of Bishr al-Mar?s? due to having an anthropormorphist and corporealist content [Tecsîm ve teşbîh i?çerdiği I?ddiasiyla Bişr el-Mer?s? Taraftarlarinin Tartişma Konusu Yaptiği Bazi Hadisler]

Abstract

Hadiths that have been discussed in this paper consist of narrations regarding divine attributes and having some problematic meanings between supporters of Bishr al-Mar?s? and 'Uthm?n al-D?rim?. These narrations were mostly accepted denounced (munkar) by Bishr al- Mar?s? and his supporters due to having an anthropormophist and corporealist content about God. They rejected divine attributes according to their understanding of God based on incomparability (tanz?h) which provided by Mu'tazilite approach towards divine attributes even though they conveyed some features of Ahl al-Ra'y. They found contradicted of attributing human features to God based on their tanz?h understanding, therefore, they interpreted such this kind of narrations in terms of their approach or rejected at all. At the other hand, a hard Hadith scholar 'Uthm?n al-D?rim? believed that one should accept divine attributes as they are in the Qur'?n and Sunna. According to his belief, he considered the explicit meanings of the narrations without interpretation of divine attributes, and based on his perspective he denied Bishr al-Mar?s? (d. 218 /833) and his supporters' interpretations claiming they would cause divesting God of all attributes (ta't?l). He argues that these narrations should be taken into considerations based on their explicit meanings. The discussions on these hadiths are important due to showing different approaches of scholars from the schools of Ahl al-Ra'y and the ones from Ahl al-Had?th towards the hadith during the period when the main Hadith works were collected. Discussions on the narrations studied in this paper reveal two schools' understandings of divine issues, their approaches to divine attributes, as well inform us their perspectives of hadith in general. © Published by Sivas Cumhuriyet üniversitesi, Ilahiyat Fakültesi / Sivas Cumhuriyet University, Faculty of Theology, Sivas, 58140 Turkey.Bişr el-Merîsî taraftarlari ile Osman ed-Dârimî arasinda burada tartişma konusu yapilan hadisler haberî sifatlari konu alan ve müşkil nitelikte olan rivayetlerden oluşmaktadir. Bu rivayetleri genelde Bişr el-Merîsî ve taraftarlarinin tecsîm ve teşbîh içerdiği iddiasiyla münker kabul ettikleri görülmektedir. Ehl-i re'y özellikleri taşimakla birlikte ilahî sifatlar konusunda Mu'tezilî bir anlayişa sahip olduklarindan tenzih anlayişlari gereği sifatlari reddetmektedirler. Yaratilmişlara ait niteliklerin yaraticiya nisbet edilmesini tenzîh anlayişlarina aykiri gördüklerinden bu tür müşkil rivayetleri ya kendi anlayişlari doğrultusunda te'vîl ya da reddettikleri gözlenmektedir. Sert bir ehl-i hadîs âlimi olan Osman ed-Dârimî ise, ayet ve hadislerde bildirilen ilahî sifatlara iman edilmesi gerektiğini kabul etmektedir. Bu anlayişi sebebiyle bu rivayetlerde bildirilen haberî sifatlara da te'vîl etmeksizin lafzî anlamiyla yaklaşmakta; kendi görüşü doğrultusunda Bişr el-Merîsî ve taraftarlarinin yaptiği te'vîlleri reddetmekte, bu te'vîllerin ta'tîle yol açacağini ileri sürmektedir. Bu rivayetlerin lafzî (literal) anlamlari doğrultusunda anlaşilmasi gerektiğini savunmaktadir. Bu hadisler üzerinde yapilan tartişmalar, temel hadis eserlerinin yazildiği dönemde Ehl-i re'y ve Ehl-i hadîs ekollerine mensup âlimlerin hadislere yaklaşimlarini göstermesi bakimindan önem arzetmektedir. Burada vermiş olduğumuz hadisler üzerindeki tartişmalar bu iki ekolün uluhiyet anlayişini, haberî sifatlara yaklaşimlarini ortaya koyduğu gibi bunlarin genel anlamda hadis perspektifi hakkinda bizlere bilgi vermektedir. © Published by Sivas Cumhuriyet üniversitesi, Ilahiyat Fakültesi / Sivas Cumhuriyet University, Faculty of Theology, Sivas, 58140 Turkey.