Yıldızeli metasedimanter grubu içindeki Fındıcak metamorfitinin metamorfizması ve yaşı

Abstract

Orta Anadolu masifi, Kırşehir masifi veya Kırşehir bloğu olarak adlandırılan ve metamorfik - magmatik kayaç topluluklarından oluşan kristalin kütlelerin doğu kesiminde yer alan Yıldızeli (Sivas batısı) yöresindeki metamorfik kayaçlar Yıldızeli metasedimater grubu olarak adlandırılmış ve litolojik özelliklerine göre dört farklı birime ayrılmıştır. Bunlar, alttan üste doğru, pelitik ve migmatitik kayaçlardan oluşan Aşılık metamoriîti, pelitik ve kalksilikatik kayaçlardan oluşan Fındıcak metamorfiti, kuvarsit ve kuvarsşistlerden oluşan Pelitlikaya kuvarsiti ve metakarbonatlardan oluşan Kadıköy metakarbonatıdır. Bu çalışmanın konusunu oluşturan Fındıcak metamorfitinden alınan örneklerin mikroskopik incelemelerinde sillimanit + disten + muskovit + ortoklaz + kuvars, sillimanit + muskovit + biyotit + ortoklaz + kuvars + plajiyoklaz, diyopsit + hornblend + plajiyoklaz + kuvars, hornblend + plajiyoklaz + kuvars ve diyopsit + hornblend + kuvars + plajiyoklaz + skapolit + kalsit parajenezleri belirlenmiştir. Orta - yüksek dereceli metamorfık kayaçlarda ortaya çıkan bu mineral parajenezlerinin yanısıra hornblend gnayslarda epidot gelişimi, diyopsit -hornblend gnayslardaki diyopsitlerin tremolit şist oluşumu ve mika gnayslardaki feldispatlardan itibaren mika minerallerinin gelişimi de metamorfitlerde gözlenen diğer önemli özellikler olarak belirlenmiştir. Fındıcak metamorfitine ait örneklerde gerçekleştirilen plajiyoklaz - hornblend, granat - muskovit - biyotit - plajiyoklaz - dişten, granat - muskovit - biyotit - plajiyoklaz ve muskovit - biyotit. - klorit yöntemleriyle gerçekleştirilen jeotermobarometre çalışmalarında ilk metamorfizma evresinin yüksek basınç evresiyle (M1) belirlendiği saptanmıştır. Bu evre sıcaklığın yükseldiği, distenin paramorfik olarak sillimanite (fibrolit) dönüştüğü evreyle (M2) izlenmiştir. Metamorfitlerin sığ kabuksal düzeylere yükselmesi sırasında oluşan dekompresyon ise metamorfitlerde yeşil şist fasiyesi koşullarında gelişen retrograd kalaklaslik metamorfizmaya (M3) neden olmuştur. Bu metamorfizmanın yaşı K - Ar yöntemiyle Santoniyen - Maestrihtiyen olarak belirlenmiştir.

The metamorphic rocks exposing in the Yıldızeli region (west of Sivas) to the east of Kırşehir block (Central Anatolian massif or Kirseliir massif comprising metamorphic and associated magmatic rocks) are named as Yıldızeli metasedimentary group. It is divided, based on the rock types, into four units as, from bottom to top, the Aşılık metamorphics comprising pelitic gneiss and migmatites, the Fındıcak metamorphics including the pelitic schist and gneiss, and calcsilicates, the Pelitlikaya quartzite consisting of quartzite and quartzitic schists, and the Kadıköy metacarbonate. The microscopic study of Fındıcak metamorphite, yields sillimanite + kyanite + muscovite + ortoclase + quartz; sillimanite + muscovite + biotite + ortoclase; quartz + plagioclase, diopside + hornblend + plagioclase + quartz; hornblende + plagioclase + quartz and diopside + hornblend + quartz + plagioclase + scapolite + calcite paragenesis. In addition to these paragenesis, post -tectonic epidote overgrowth in the hornblende - gneisses, replacement of diopside by tremolite in the diopsile - hornblende gneisses, transforation of calcsilicatic gneiss into talc - tremolite schist, and mica overgrowths on feldspars in the mica gneiss are also common and characteristic features of Fındıcak metamorphics were also determined. The hornblende - plagioclase, garnet - muscovite - biotite - plagioclase - kyanite, garnet - muscovite - biotite - plagioclase and muscovite - biotite - chlorite geobarometries show that the first metamorphism occured under high pressure conditions. Following the high pressure metamorphism, the temperature increased, resulting in the transformation of kyanite into fibrolitic sillimanite. During the uplifting, a retrograde greenschist fades cataclastic metamorphism overprinted on the earlier fabrics due to decompressional regime. The last metamorphic event occured during Santonian - Maestrihtian time (K - Ar ages of muscovite and biotite, are 71:8 ±2.3 Ma - 77.7 ±1.8 and 68.1 ± 1.8 Ma -72.3 ±2.1 Ma, respectively).