Show simple item record

dc.contributor.authorDurmuş Boztuğ
dc.contributor.authorSabah Yılmaz
dc.contributor.authorMusa Alpaslan
dc.date.accessioned23.07.201910:49:13
dc.date.accessioned2019-07-23T16:19:33Z
dc.date.available23.07.201910:49:13
dc.date.available2019-07-23T16:19:33Z
dc.date.issued1996
dc.identifier.issn1016-7625
dc.identifier.urihttp://www.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TXpZMk5EQXc=
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12418/909
dc.description.abstractÜst Kretase sonrası - Orta Eosen öncesi bir jeolojik yaşa sahip olan Karaçayır siyenitik plütonu, Orta Anadolu çarpışma sonrası alkali plütonizmasının önemli bir üyesini oluşturmaktadır. Orta Anadolu çarpışma sonrası alkali plütonizması içerisinde Kırşehir bloğu metasedimentlerine sokulum yapan ve aynı zamanda florit mineralizasyonu ile birlik oluşturan özel bir alt gruba aittir. Karaçayır plütonunun ana kütlesi, iki mikalı siyenitler ile iki mikalı nefelin siyenitlerden oluşmaktadır. Orta-iri taneli olan bu kayaçların ana bileşenleri K-feldispat (ortoklaz, mikroklin, pertit ve albit), plajiyoklaz, biyotit ve kısmen de nefelin minerallerinden oluşmaktadır. Mikaların çoğu döyterik süreçlerle oluşmuş olarak gözlenirken, nefelinler de çoğunlukla lifsi zeolit minerallerine dönüşmüş olarak gözlenirler. Tali bileşenler olarak ise başlıca monazit, ksenotim, apatit ve ortit minerallerine rastlanmaktadır. Damar kayaçları olarak granit-aplit ve siyenit-aplit gibi olağan bazı kayaç türlerinin yanısıra biyotit-kalsit pegmatit ve ortit-albit mikrosiyenit gibi ender rastlanan bazı kayaç türleri görülmektedir. Karaçayır plütonu, mantodan türemiş alkalin bir magmanın, kabuksal kayaçları asimile etmesi sonucu peralümino özellik kazanmış bir plütondur. Böyle bir kabuksal bulaşma, aynı zamanda Rb, Ba ve Th gibi eser element içeriklerindeki yüksek değerler ile de desteklenmektedir. Tüm ana ve eser element jeokimyası verileri, Karaçayır plütonunun, anorojenik/levha içi/çarpışma sonrası karakterde olduğunu göstermektedir. Böylece, Kırşehir bloğu metapelitlerinin asimilasyonu sonucu Karaçayır plütonunun ilksel kimyası her ne kadar S-tipi ve peralümino bir karakter sergilese de; bu plütonun jeolojik konumu, mineralojik-petrografik ve jeokimyasal özellikleri, plütonun, gerçekte, A-tipi karakterde olduğunu göstermektedir. Karaçayır plütonunun, jeolojik ve analitik verilerin ışığında, kabuksal bulaşmaya uğramış manto kökenli alkalin bir magmadan itibaren kristalleştiği ileri sürülebilmektedir. Böyle bir magma kaynağı, çarpışma sonrası gelişen litosferik incelmeye bağlı olarak yükselen manto malzemesinin adiyabatik dekompresyon (adiabatic decompression) koşulları altında kısmi erimeye uğramasıyla oluşabileği düşünülmektedir. Gelecekte yapılması önerilen mineral kimyası, izotop jeokimyası ve mutlak yaş tayini çalışmalarının (Jeokronolojik çalışmalar), sadece Orta Anadolu çarpışma sonrası alkali plütonizmasından ziyade tüm Kırşehir bloğu ile yakın çevresinin tektono-magmatik evriminin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.en_US
dc.description.abstractThe Karaçayır syenitic pluton, post Upper Cretaceous - pre Middle Eocene in age, constitutes an important member of the Central Anatolian (CA) post-collisional alkaline plutonism. It is belonging to a special subgroup of the CA post-collisional alkaline plutonism that is emplaced within the metasediments of Kırşehir block and associated with some fluorite mineralizations. The main rock types of the plutonic body consist essentially of two-mica syenites and two-mica nepheline syenites. The major rock forming components of these medium- to coarse-grained rocks are made up of K-feldspar (orthoclase, microcline, perthite and albite), plagioclase, biotite, muscovite and sometimes nepheline minerals. Most of the micas are observed to have generated by deuteric processes, and also nepheline is seen to have frequently transformed into fibrous zeolite minerals. The accessory phases comprise monazite, xenotime, apatite and orthite minerals. The vein rocks are composed of some granite-aplites and syenite-aplites in addition to some unusual rocks such as biotite-calcite pegmatite and orthite-albite microsyenite. The Karaçayır syenitic pluton represents a clear peraluminous character due presumably to assimilation of crustal rocks by the mantle-derived alkaline magma. Such a crustal contribution is also evidenced by the high concentrations of some incompatible trace elements like Rb, Ba and Th. All the major and trace element geochemistry data show an apparent anorogenic/within plate/post-collisional character for the Karaçayır pluton. Therefore, the geological setting, mineralogical-petrographical and geochemical features of the Karaçayır pluton reveal that this pluton has an A-type character, although, its assimilation of the metapelitic rocks of the Kırşehir blockhas changed its primary chemistry into S-type peraluminous character. In the light of all the geological and analytical data, it is suggested that the Karaçayır pluton has been crystallized from a mantle-derived alkaline magma which was also contaminated by crustal rocks. Such a magma reservoir could have been generated by the partial melting of the upwelled mantle under the adiabatic decompression conditions due to lithospheric attenuation after collision. Some mineral chemistry, isotope geochemistry and absolute age datings would be mostly appreciated for better understanding of the tectono-magmatic evolution of not only the CA post-collisioanl alkaline plutbnism, but also all the Kırşehir block and adjacent areas.en_US
dc.language.isoengen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectJeolojien_US
dc.subjectYerbilimlerien_US
dc.subjectOrtak Disiplinleren_US
dc.titleThe Karaçayır syenite north of Sivas: An a-type peraluminous and post collisional alkaline pluton, Central Anatolia, Turkeyen_US
dc.title.alternativeKaraçayır siyeniti, kuzey Sivas, Orta Anadolu, Türkiye: A-tipi, peralümino ve çarpışma sonrası alkalı bir plütonen_US
dc.typearticleen_US
dc.relation.journalCumhuriyet Yerbilimleri Dergisien_US
dc.contributor.departmentSivas Cumhuriyet Üniversitesien_US
dc.identifier.issue1-1en_US
dc.identifier.endpage153en_US
dc.identifier.startpage141en_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US]


Files in this item

FilesSizeFormatView

There are no files associated with this item.

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record