Doğu Toros Otoktonu ve örtü kaya birimlerinin litoloji ve mineralojisi (Sarız-Tufanbeyli-Saimbeyli yöresi)

Abstract

Bu çalışmada Kambriyen-Miyosen yaş aralığına sahip sedimanter-meta-sedimanter birimlerin litolojik ve mineralojik özellikleri incelenmiştir. Alt Paleozoyik yaşlı birimler belirgin yönlü doku ve sleyt klivajına sahip arduvaz, meta-silttaşı ve meta-kireçtaşı; Orta-Üst Paleozoyik yaşlı birimler ise kumtaşı, silttaşı, şeyi ve kireçtaşı ile temsil- edilmektedir. Mesozoyik çoğunlukla karbonat, Senozoyik ise karbonat ve kısmen kırıntılı kayaçlar içermektedir. Egemen karbonat mineralini tüm birimlerde kalsit oluşturmakta, dolomit miktarı Değirmentaş, Şafaktepe, Ziyarettepe, Katarası ve Köroğlutepe formasyonlarında artmaktadır. Dolomitlerin dikey dağılımları bölgedeki Permiyen-Triyas, Triyas-Jura ve Jura-Kretase ayrımında önemli bir mineralojik ölçüt oluşturmaktadır. Kuvars, feldispat ve fillosilikat mineralleri Paleozoyik yaşlı birimlerde bol olarak gözlenmekte ve Kambriyen 'den Permiyen 'e doğru azalmaktadır. Fillosilikat mineralleri sedimanter gömülme ile ilişkili progresif bir evrim sunmakta olup, kil mineral toplulukları esas alınarak 4 zon ayırt edilmiştir: 1. zon (Kambriyen-Silüriyen / Emirgazi, Değirmentaş, Armutludere, Halityayla, Puşçutepe ve Yukarıyayla formasyonları) illit + klorit ± C-V; 2. zon (Devoniyen / Ayıtepesi ve Şafaktepe formasyonları) illit + klorit + C-V + C-S karışık tabakalıları; 3. zon (Devoniyen-Kretase / Gümüşali, Ziyarettepe, Yığıltepe, Katarası, Ayvat, Köroğlutepe ve Yanıktepe formasyonları) kaolinit + I-S; 4. zon ise (Kretase-Eosen / Elmaçat, Güzelimköy, Hocabet, Kayapınar ve Demiroluk formasyonları) smektit + paligorskit türü kil mineral toplulukları içermektedir.

In this study, the lithological and mineralogical characteristics of sedimentary-meta-sedimentary units ranging from Cambrian to Miocene have been investigated. Lower Paleozoic units are represented by slate (ardoise), meta-siltstone and meta-limestone with remarkably oriented texture and slaty cleavage, but Middle-Upper Paleozoic units by sandstone, siltstone, shale and limestone. Mesozoic includes mainly carbonates whereas Senozoic is composed mostly of carbonates arid partly clastic rocks. Calcite is dominant carbonate mineral, while amounts of dolomite increase in the Değirmentaş, Şafaktepe, Katarası and Köroğlutepe formations. The vertical distribution of dolomite is an important mineralogical indicator for Permian-Trias, Trias-Jurassic, Jurassic-Cretaceous distinctions. Quartz, feldspar and phyllosilicate minerals are abundantly observed in the Paleozoic units and decrease from Cambrian to Permian. Phyllosilicate minerals show a progressive evolution related to the sedimentary burial, and four zones are distinguished on the basis of clay mineral associations: 1. zone illite + chlorite ± C-V (Cambrian-Silurian / Emirgazi, Değirmentaş, Armutludere, Halityayla, Puşçutepe ve Yukarıyayla formations); 2. zone illite + chlorite + C-V + C-S mixed layers (Devonian / Ayıtepesi % ve Şafaktepe formations); 3. zone kaolinite + I-S (Devoniyen-Kretase / Gümüşali, Ziyarettepe, Yığıltepe, Katarası, Ayvat, Köroğlutepe ve Yanıktepe formations); 4. zone smectite + palygorskite (Kretase-Eosen / Elmaçat, Güzelimköy, Hocabet, Kayapınar ve Demiroluk formations).