Türkiye’de akaryakıt sektöründe yaşanan haksız rekabetin sosyoekonomik etkileri

Son yıllarda dünyadaki ülkelerin genelinde görülen kayıtdısılık ve kayıtdısı ekonomi Türkiye'de de büyük boyutlara ulasmıstır. Kayıtdısı ekonomi toplumsal yapının bütün alanlarını etkileyen olumsuz bir gelismedir. Kayıtdısı istihdamdan, vergi kaçakçılıgına, akaryakıt kaçakçılıgından, insan ticareti ve göçmen kaçakçılıgına kadar genis bir çerçeveyi içermektedir. Bu konuda simdiye kadar kesin bir çözüm bulunabilmis degildir. Bu özelligiyle, Türkiye'de kayıtdısı ekonominin, dolayısıyla vergi kayıp ve kaçaklarının giderek büyük boyutlara ulastıgı görülmektedir. Türkiye'de kayıtdısılıgın dolayısıyla kaçakçılıgın etkin oldugu önemli bir alan akaryakıt sektörüdür. Basta imalat sanayi olmak üzere, bütün sektörlerin enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü petrolden elde edilen akaryakıt ürünleri olusturmaktadır. Akaryakıt kaçakçılıgı, kayıtdısı/vergilendirilmemis ekonomiye yine kayıtdısı bir yöntemle enerji temin etmek biçiminde kendini göstermektedir. Ayrıca, Akaryakıt Kaçakçılıgı, sektörde haksız rekabete, yolsuzluga ve diger bir çok suç türlerinin olusmasına neden olmaktadır. Kayıtdısı bir zemine oturan ekonominin enerji ihtiyacını, piyasa denetimi ve gözetimi yeterince olmayan bir yapı içinde yine kayıtdısı alandan temin etmesi kaçınılmazdır. Bu baglamda, Türk Ekonomisinin en önemli sorunlarından biri akaryakıt sektöründeki kayıtdısılıktır. Bu çerçevede çalısmada, Türkiye'de akaryakıt kaçakçılıgının nedenleri, ekonomik ve sosyal yapı üzerindeki etkileri ve bu konuda alınabilecek tedbirler açıklanmaya çalısılmıstır.

Unregistration and unregistered economy that have become wide spread recently all over the world are a fact also in Turkey. The unregistered economy, as an unfavorable phenomenon, has permeated all the aspects of social structure. It includes a large frame from unregistered employment, tax evasion, fuel fraud to human trafficking and immigration smuggling. The problem has not yet been solved. The unregistered economy in Turkey and tax fraud as well has been larging. The fuel sector in Turkey is of great importance in terms of unregistration and smuggling consequently. Petroleum and petroleum derivatives are the products that form the most part of energy needs primarily in manufacturing industry. Fuel smuggling shows itself as a form of phenemenon that supplying energy to the unregistered/nontaxed industry with an unregistered way. Furtermore, fuel smuggling gives way to unfair competitition, corruption and other crimes. It is unavoidable that an economy that has been influenced by unregistration has to supply energy needs from the unregistered sources. In this context, one of the major problems in Turkey is the unregistration in fuel sector. In this study the reasons of fuel smuggling in Turkey and the influence of them on the economical and social structure and the measures that might be taken are investigated.