Ateroskleroz Hastalarında Koroner Arter Plaklarının Yeniden Modellenmesinde Etkili Epigenetik Mekanizmaların Araştırılması
Yükleniyor...
Tarih
15.03.2022
Yazarlar
Nil Özbilüm Şahin
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Proje Özeti
Kardiyovasküler hastalıklar, WHO verilerine göre tüm dünyada ölümlerin önde gelen sebebidir. Kardiyovasküler hastalık portföyünün tipik temsilcisi niteliğindeki koroner arter hastalığı, olguların çoğunda, damar intima-medya tabakasının hasarlanmasına cevap olarak gelişen kronik inflamatuar bir hastalık olarak kabul edilen ateroskleroz zemininde oluşmaktadır. Koroner arter hastalığının ateroskleroz, anevrizma ve restenoz gibi farklı manifestasyonları, farklı hücre populasyonlarının karmaşık adaptif reaksiyonlarıyla ilişkilidir. Son yıllarda epigenetik olaylar kardiyovasküler hastalıkların gelişimi ve ilerlemesinde önemli oyuncular olarak ortaya çıkmaktadır. Kodlama yapmayan RNA’lar kardiyovasküler sistemin patofizyolojik süreçlerinin organizasyonunda önemli düzenleyiciler olması nedeniyle terapötik hedefler, diagnostik ve prognostik biyobelirteçler olarak kullanılma potansiyeline sahiptir. Çalışma grubumuzun aterosklerotik koroner arterlerde mikroRNA ifade düzeyinin araştırılmasıyla ilgili bir TÜBİTAK projesi tamamlanmıştır. Bu çalışmada; literatür taramamıza göre, dünyada ilk defa, aynı çevresel stres koşullarına maruz kalmış ve aynı genetik yapıya sahip hastaların aterosklerotik koroner arter plaklarında ve kıyaslamalı bir damar yatağı olarak aterosklerotik plak gelişiminin çok nadir görüldüğü bilinen internal mammarian arterinde (İMA) LncRNA ve Tüm kodlama yapan gen ekspresyonu karşılaştırılacaktır. Ayrıca, aynı hastaya ait koroner arter ve IMA endotel hücre kültürü yapılıp okside LDL’ye maruz bırakılarak koroner ve IMA arasındaki tüm gen ve lncRNA ekspresyonu farkına bakılacaktır.
Kılavuzlara da girmiş olan bilimsel çalışma verilerine göre, koronerleri tamamen aterosklerotik tutulum göstermesine rağmen aynı hastadaki İMA’lar aterosklerozdan korunmaktadır ve bu nedenle de koroner arter bypass cerrahisinde İMA ideale en yakın greft olarak başarıyla kullanılmaktadır. Bu çalışmada, koroner arter by-pass cerrahisi sırasında her hastadan alınan aterosklerotik koroner arter ve IMA doku örnekleri kullanılacaktır. Ayrıca doku örneklerinden endotel hücre kültürü yapılacaktır.. Örneklerde mikroarray yöntemi ile tüm gen ve uzun kodlama yapmayan RNA ekspresyon düzeylerine bakılacaktır. RT-PCR ile bazı genlerin ifade düzeyine bakılarak mikroarray sonuçları valide edilecektir.
Bu projeden elde ettiğimiz sonuçlar daha önceki TÜBİTAK projesinden elde edilen mikroRNA sonuçları ile birleştirilecektir. Elde edilen tüm veriler biyoinformatik yöntemlerle değerlendirilerek, aterosklerozun patogenezinde önemli rol oynayan yeni genetik belirteçler tespit edilecektir. Önemli bulunan kodlama yapmayan RNA’ların hedef genleri ve ateroskleroz oluşumuna etki edebilecek önemli yolaklar belirlenecektir. Bu çalışmadan elde edilecek sonuçların, kodlama yapmayan RNA’lar kullanılarak geliştirilecek olan, aterosklerotik plak gelişimini önlemeye yönelik genetik temelli yeni ilaçların geliştirilmesi sürecinde önemli bir veri kaynağı olması beklenmektedir. Ayrıca elde edilen veriler, koroner arterlerdeki aterosklerotik sürece ve bundan daha da önemli olarak aynı genetik altyapıya ve aynı risk faktörlerine maruz kalmasına rağmen IMA’yı aterosklerozdan koruyan sürecin patolojik temelinde rol oynayan epigenetik mekanizmaların açıklanmasına katkı sağlayabilir. Çalışmanın sonuçlarının etki faktörü yüksek dergilerde yayınlanması beklenmektedir.
