Sivas/ Koyulhisar heyelan bölgesindeki deformasyonların 2017-2024 yılları arasındaki gelişiminin sentinel-1 verileriyle irdelenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorPoyraz, Fatih
dc.contributor.authorBaşçil, Burak
dc.date.accessioned2025-05-04T16:37:51Z
dc.date.available2025-05-04T16:37:51Z
dc.date.issued2024
dc.departmentEnstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractÜlkemizde en sık karşı karşıya gelinen doğal afetlerden biri heyelandır. Tarih boyunca heyelanlar ülkemizde birçok can ve mal kaybına neden olmuştur. Bu nedenle özellikle yaşam alanlarının bulunduğu bölgelerde heyelanın önceden tespit edilmesi büyük önem arz etmektedir. Tez kapsamında çalışma sahası olarak seçilen Sivas iline bağlı Koyulhisar ilçe merkezli bölge, sahip olduğu topoğrafik ve jeolojik özellikler nedeniyle günümüze kadar sayısız heyelan olayı ile karşı karşıya gelmiştir. Geçmişte bu bölgede yaşanan büyük ölçekli heyelanlar neticesinde hem maddi hem de manevi anlamda büyük kayıplar yaşanmıştır. Bu bölgede sürekli olarak yüzey deformasyonlarının devam etmekte olduğu bilinmektedir. Çalışmada, klasikleşmiş yersel ölçüm yöntemlerine kıyasla maliyeti çok daha düşük, sonuç alma süresi çok daha kısa ve yüksek hassasiyetli veri elde etme konusunda son yıllarda kendini kanıtlamış, ayrıca yaygın bir şekilde birçok araştırmada kullanılan uydu radar görüntüleri ile deformasyon analizi yöntemine başvurulmuştur. Çalışma sahasını kapsayan LiCSAR çerçevelerine ait hem alçalan hem yükselen yörüngede farklı zaman aralıklarındaki Sentinel-1 uydu radar görüntüleri LiCSBAS yazılımı ile değerlendirilmiştir. 2017-2024 yılları arası ile 2021-2024 yılları arasında farklı iki zaman aralığında analiz yapılan bu çalışmada, alçalan ve yükselen yörüngeler için uydu bakış doğrultusunda hız değerleri ve bu değerlere ait standart sapma değerleri elde edilmiştir. Sonrasında ayrıştırma (decompose) analizi ile çalışma sahasına ait yatay ve düşey hız haritaları elde edilmiştir. Analiz yapılan iki ayrı yıl aralığından (2017-2024 ile 2021-2024) elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda elde edilen yatay ve düşey hızlar karşılaştırıldığında bölgedeki hız değerlerinde sayısal büyüklüklerin azaldığı görülmüştür. Bunun sebepleri incelendiğinde ilk olarak heyelan bölgesinde hareketin azaldığı veya heyelan riskinin bu dönemlerde olmadığı söylenebilmektedir. Ayrıca daha önce yapılan çalışmalar, bölgede deformasyon üzerinde mevsimsel etkilerin de önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Tez kapsamında yapılan bu çalışmaya göre; Jeodezik yöntemler ve uzaktan algılama yöntemlerinin yanı sıra yapılacak çalışmalarda bölgeye ait detaylı jeolojik incelemeler ve çalışmaların birlikte yapılması önem taşımaktadır. Özellikle heyelan çalışmaları gibi üç boyutlu değerlendirme gereken çalışmalarda ise hem GNSS hem de InSAR yönteminin bir arada kullanılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
dc.description.abstractOne of the most frequently encountered natural disasters in our country is landslides. Throughout history, landslides have caused significant loss of life and property in our country. Therefore, the early detection of landslides, especially in areas where residential zones are located, is of great importance. The region centered around Koyulhisar, a district of Sivas province, chosen as the study area in this thesis, has faced numerous landslide events to date due to its topographic and geological characteristics. Large-scale landslides that occurred in this area in the past resulted in substantial material and emotional losses. It is known that surface deformations continue to occur consistently in this region. In the study, the deformation analysis method using satellite radar images, which has proven to be highly cost-effective, much quicker in terms of results, and highly accurate in recent years compared to conventional terrestrial measurement methods, was employed. This method has also been widely used in many research studies. Sentinel-1 satellite radar images from both descending and ascending orbits covering the study area's LiCSAR frames over different time periods were analyzed using the LiCSBAS software. In this study, which analyzed two different time intervals, from 2017 to 2024 and from 2021 to 2024, velocity values in the satellite line of sight and the standard deviation of these values were obtained for both the descending and ascending orbits. Subsequently, horizontal and vertical velocity maps of the study area were derived through decomposition analysis. The results obtained from the two different year intervals (2017-2024 and 2021-2024) were compared. When the horizontal and vertical velocities obtained from the study were compared, it was observed that the magnitude of the velocity values in the region had decreased. Upon examining the reasons for this, it can be stated that the movement in the landslide area has decreased, or the landslide risk was not present during these periods. Additionally, previous studies have shown that seasonal effects play a significant role in the deformation in the region. According to the findings of this thesis, it is essential to conduct detailed geological investigations and studies of the region in addition to geodetic methods and remote sensing techniques. Particularly in studies requiring three-dimensional assessments, such as landslide investigations, it is considered beneficial to use both GNSS and InSAR methods together.
dc.identifier.endpage75
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=LY6e5xGA7WWUpEdrBmEPLlhkb4jfgPG_tVROpoo9TMQkJ5qC6G1rh4bxs6KMMf5H
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12418/34743
dc.identifier.yoktezid906070
dc.institutionauthorBaşçil, Burak
dc.language.isotr
dc.publisherSivas Cumhuriyet Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TEZ_20250504
dc.subjectJeodezi ve Fotogrametri
dc.subjectGeodesy and Photogrammetry
dc.subjectHeyelan
dc.subjectDeformasyon
dc.subjectLiCSBAS
dc.subjectSAR
dc.subjectInSAR
dc.subjectLandslide
dc.subjectDeformation
dc.subjectLiCSBAS
dc.subjectSAR
dc.subjectInSAR
dc.titleSivas/ Koyulhisar heyelan bölgesindeki deformasyonların 2017-2024 yılları arasındaki gelişiminin sentinel-1 verileriyle irdelenmesi
dc.title.alternativeAnalyzing the development of deformations in Sivas/Koyulhisar landslide zone between 2017 and 2024 with sentinel-1 data
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Fen Bilimleri Enstitüsü Tez Koleksiyonu