İnce taneli zeminlerin bulanık mantık ile sınıflandırılması

Zeminlerin sınıflaması mühendisler için bir tür iletişim ve ortak dil olarak kabul edilebilir. Bir zeminin olası fiziksel özellikleri, hatta mekanik davranışı hakkında, o zemine atanabilecek birkaç harf veya sayı, uygulayıcı mühendislere çok hızlı olarak bir fikir sağlamaktadır. Son 50 yıldır pek çok zemin sınıflama sistemi önerilmiş olmakla beraber, sınıflama sistemlerinden günümüzde en çok kabul göreni Birleştirilmiş Zemin Sınıflama Sistemi olup dünyanın çeşitli ülkelerinde yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. İnce taneli zeminlerin sınıflandırılmasında kullanılan plastisite abağında küçük uygulayıcı hatalarından kaynaklı olarak tanımlama noktaları kimi zaman sınıfları ayıran çizgiler üzerine veya yakınına düşmektedir. Buna bağlı olarak kesin zemin sınıfının belirlenmesinde karar vermede belirsizlikler oluşmaktadır. Bu hususlar göz önüne alınarak, bu çalışmada söz konusu belirsizlikleri en aza indirebilmek amacıyla bulanık küme kuramı yaklaşımının kullanılabilirliği araştırılmıştır. Oluşturulan bulanık yaklaşımda, plastisite abağındaki tanımlama noktalarının sınırları ayıran çizgilere olan dik mekansal mesafelerinden yararlanılmıştır. Her bir tanımlama noktasının kil, silt, düşük plastisiteli ve yüksek plastisiteli olma üyelik dereceleri bulunmuş ve bulanık işlemciler kullanılarak tanımlama noktaları için bulanık zemin sınıfları elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Zemin sınıflaması, plastisite abağı, belirsizlikler, bulanık küme kuramı, bulanık işlemciler.

Classification of collovial soils may be accepted as a kind of dialog and common language for engineers. A few letters or numbers assigned to a soil provide quickly to engineers an idea of about the possible physical properties of the soil and even its mechanical behaviors. For the last 50 years, a lot of soil classification systems have been proposed. The most acceptable one of these systems is United Soil Classification System and it is applied commonly in several countries of the world. Points fall sometimes on the lines or near the lines because of the problems of operators with plasticity chart, which are used for the classification of fine grained soils. Because of these problems it can be uncertainities with the definition of exact soil class. Because of all these reasons in this study anvailability of fuzzy set theory was investigated in order to minimize these uncertainities. In fuzzy logic evaluation, the perpendicular spatial distances of points from the considered lines in plasticity chart were used. The membership degrees regarding clay, silt, low plasticity and high plasticity of each points were calculated and fuzzyfied soil classes of the points were than obtained by using fuzzy operators. Key words: Soil classification, plasticity chart, uncertainities, fuzzy set theory, fuzzy operators.