Üsküdarlı Aşkî, Delîlü's-Sâlikîn Dil İncelemesi : Metin ve Günümüz Türkçesine Aktarımı

XVI. yüzyıla ait tasavvufi bir mesnevi olan Delîlü’s-Sâlikîn, Üsküdarlı Aşkî’ye ait olduğu tespit edilen eserlerden biridir. İçerik ve tertip ediliş bakımından XII. yüzyıl mutasavvıflarından Nesefî’ye ait Zübdetü’l-Hakâik adlı Farsça eserle büyük benzerlikler gösterir ve bu eserin Eski Anadolu Türkçesiyle ortaya konmuş bir tercümesi gibi görünür. Dil özellikleri ve yazıldığı dönem itibarıyla Türkiye Türkçesinin tarihî gelişimini ortaya koyma çalışmaları açısından kayda değer bir metindir. Eser, dil ve edebiyat değerinin yanı sıra döneminin tıp ve astronomi birikimini tasavvufla harmanlayan muhtevasıyla da dikkat çekicidir. Bu tarihî metinle birlikte insanın varoluşla ilgili müzmin sorularına günümüzden yüzyıllar öncesine uzanan bir zaman kesitinde nasıl cevap aradığının bir örneği, karşımıza çıkar. Kendine mahsus bir düşünce, inanç ve kültür zemininde şekillenmiş bu cevaplar, bir taraftan mistik bir dünyanın kapılarını aralarken diğer taraftan da insanın manevi ve fiziki varlığını, evrendeki yerini, değerini ve varoluş amacını ortaya koymayı hedefler. Bu yönüyle eser, insanı ve insanın içinde bulunduğu kâinatı anlamaya ve anlatmaya yönelik bir çabanın ürünü olarak da değerlendirilebilir.