Popülizm kavramının Türkiye'de merkez sağ ve sol siyasetinde incelenmesi: Demirel ve Ecevit popülizmi

Bu çalışmada popülizm gerek siyaset bilimi gerekse de toplumsal dinamikler açısından tartışmalı bir kavram olarak ele alınmış; siyasi, ekonomik ve sosyal yapılarda bıraktığı derin izler incelenmiştir. Çalışmanın amacı, popülizmin Türk siyasal hayatındaki tarihsel çıkış noktalarını ve Cumhuriyet dönemiyle birlikte siyasal hayata etkilerini irdeleyerek, popülizmin yalnızca sağ siyasi akımlara özgü olduğu yönündeki yaygın kanıyı eleştirmektir. Bu bağlamda, popülizmin sol siyasi akımlarda da var olabileceği değerlendirilmiş ve Türk siyasal hayatında popülizmin hem merkez sağ hem de merkez sol kanatta yer alabileceği hususu detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Bu açıdan çalışma, Süleyman Demirel ile Bülent Ecevit'in popülist stratejilerini karşılaştırmalı bir şekilde ele almaktadır. Öte yandan demokratik süreçlerde olumlu ve olumsuz etkileriyle öne çıkan popülizmin, kesin ve evrensel bir tanıma sahip olmaması, çalışmanın ana temasını oluşturan bir diğer husustur. Halkın taleplerini doğrudan siyasete taşıyan bir araç ya da toplumsal kutuplaşmayı derinleştiren bir söylem olarak değerlendirilebilmesi, popülizmin tarihsel dönüşümlerinin ve siyasal sistemlerle etkileşimlerinin anlaşılmasını zorunlu kılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, popülizmin tarihsel gelişimi ve literatürdeki farklı yaklaşımlar ele alınarak, popülizmin bir söylem, strateji ya da tarz olarak tanımlanıp tanımlanamayacağı tartışılmıştır. Elit karşıtlığı ve halk temsili vurgusu analiz edilirken, popülizmin hem sağ hem de sol ideolojilere nasıl eklemlendiği değerlendirilmektedir. II. Dünya Savaşı sonrası siyasi gelişmelerin, popülizmi küresel ölçekte dikkat çeken bir kavram haline getirdiği vurgulanmaktadır. İkinci bölümde ise demokrasinin tarihsel gelişimi ve popülizmle ilişkisi ele alınmıştır. Popülizmin, demokratik süreçleri güçlendiren bir halk katılımı mekanizması mı yoksa demokratik normları tehdit eden bir unsur mu olduğu, literatürdeki farklı görüşler ışığında tartışılmıştır. Bu bağlamda, popülizm ve demokrasi arasındaki ilişkinin müspet ve menfi etkileri analiz edilmiştir. Son bölümde, Tanzimat Dönemi'nden itibaren Türk siyasal hayatında popülizmin izleri sürülmüş ve Demokrat Parti'nin popülist söylemlerinin toplumsal taban üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Tek Parti Dönemi'ndeki halkçılık anlayışı, halkı mobilize etme aracı olarak değerlendirilmiş, çok partili dönemde popülizmin dönüşümü ele alınmıştır. Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit'in popülist stratejileri, popülizmin yalnızca sağ ideolojilere özgü olmadığını, sol ve merkez sol siyasi hareketlerde de etkili olduğunu ortaya koymuştur. Böylece popülizmin Türkiye'deki farklı ideolojik yelpazelerdeki etkisi, toplumsal dinamikleri nasıl şekillendirdiği iki çarpıcı örnek üzerinden ele alınmıştır. Anahtar Sözcükler: Türkiye'de Popülizm, Sağ ve Sol Popülizm, Demokrasi ve Popülizm, Süleyman Demirel, Bülent Ecevit

In this study, populism is defined both in political science was treated as a controversial concept in terms of social dynamics and The deep traces it has left on political, economic and social structures are analyzed. The aim of the study is to analyze the historical emergence of populism in Turkish political life. Points and their effects on political life with the Republican period and examines the idea that populism is characteristic only of right-wing political currents. İs to criticize the common belief. In this context, it is evaluated that populism can also exist in left-wing political currents and it is analyzed in detail that populism can take place in both the center-right and center-left wings in Turkish political life. In this respect, the study comparatively analyzes the populist strategies of Süleyman Demirel and Bülent Ecevit. On the other hand, the fact that populism, which stands out with its positive and negative effects in democratic processes, does not have a precise and universal definition is another issue that constitutes the main theme of the study. The fact that populism can be evaluated as a tool that carries the demands of the people directly to politics or as a discourse that deepens social polarization has made it necessary to understand its historical transformations and interactions with political systems. In the first part of the study, the historical development of populism and different approaches in the literature are discussed and whether populism can be defined as a discourse, strategy or style is discussed. While analyzing the emphasis on anti-elite and popular representation, it is evaluated how populism is articulated with both right-wing and left-wing ideologies. It is emphasized that post-World War II political developments made populism a concept that attracted attention on a global scale. In the second part, the historical development of democracy and its relationship with populism are discussed. Whether populism is a mechanism of popular participation that strengthens democratic processes or a threat to democratic norms is discussed in the light of different views in the literature. In this context, the positive and negative effects of the relationship between populism and democracy are analyzed. In the last section, the traces of populism in Turkish political life since the Tanzimat Period are traced and the effects of the populist discourses of the Democratic Party on the social base are analyzed. The understanding of populism in the Single Party Period was evaluated as a means of mobilizing the public, and the transformation of populism in the multi-party period was discussed. The populist strategies of Süleyman Demirel and Bülent Ecevit revealed that populism is not unique to right-wing ideologies, but is also effective in left and center-left political movements. Thus, the impact of populism on different ideological spectrums in Turkey and how it shapes social dynamics are analyzed through two striking examples.