Sivas’ın Gastronomi Kenti Kriterleri Açısından Değerlendirilmesi

Şehirlerin tarihi ve kültürel mirasına dikkat çekmek üzere 2004 yılında UNESCO tarafından gündeme getirilen Yaratıcı Şehirler Ağı programı kapsamında şehirlerin sahip olduğu karakteristik özellik temalarından birisi de gastronomidir. Gastronomi temasıyla bu ağa dâhil olan şehirler, gastronomi alanında sürdürülebilir kalkınma stratejileri geliştirmekte ve ağ içindeki diğer şehirlerle işbirliği yaparak deneyimlerini paylaşmaktadırlar. Bu ağ, kültürel çeşitliliği, yaratıcılığı ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek amacıyla şehirlerarasında bir platform sağlamaktadır. Aynı zamanda, bu şehirler uluslararası düzeyde daha fazla tanınırlık elde ederek turizm ve kültürel değişim alanlarında da önemli bir role sahip olurlar. Türkiye’de gastronomi şehri unvanı alan Gaziantep, Hatay ve Afyonkarahisar bu alanda önemli gelişmeler kat etmiştir. Bu unvanlar, şehirlerin sadece geçmişlerine değil, aynı zamanda geleceklerine yönelik taahhütlerini de vurgulamaktadır. Bu sayede şehirler, kendi kimliklerini koruyarak uluslararası bir platformda daha geniş bir kitleye hitap edebilmektedirler. Sonuçta şehirlerin bilinirliliği artmakta ve özellikle gastronomi turizminde söz sahibi destinasyonlar haline gelmektedirler. UNESCO şehirlerin bu tema altında değerlendirilebilmesi için bazı kriterler belirlemiştir. Bu kriterler arasında gastronomik zenginlik ve çeşitlilik ilk sırayı almaktadır. Şehrin yerel gıda ürünlerinin, yemeklerinin, geleneksel tariflerinin ve gastronomik özelliklerinin belirgin olması beklenmektedir. Yöresel yemek kültürünün, ulusal ve uluslararası boyutta çeşitlilik ve zenginlik sunması istenmektedir. Sürdürülebilir gıda üretimi, gastronomi kentlerinden beklenen bir diğer özelliktir. Gıda üretiminde çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik önemli bir rol oynamaktadır. Yerel üreticilerin ekonomik olarak güçlenmesine katkı sağlamak üzere yerel gıda zincirinin desteklenmesi gastronomi kentlerinden beklenen bir diğer özelliktir. Tanıtım açısından önemli yeri olan gastronomi etkinlikleri ve festivallerin düzenlenmesi, gıda mirasının korunması, şehrin gastronomik çeşitliliğini artırmak üzere yaratıcı mutfak uygulamaları, modern gastronomi trendleri ve geleneksel tariflerin yeniden yorumlanması çalışmaları, yerel halkın katılımının sağlandığı projeler ve etkinliklerin yapılması ve gastronominin şehir turizmine entegre edilmesi gibi kriterlerin hali hazırda karşılanıyor olması gerekmektedir. Bu araştırma geniş bir gastronomik çeşitliliğe sahip olan, farklı kültürlerin bir arada yaşadığı Sivas ilinin gastronomi kenti kriterleri açısından değerlendirilebilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla şehrin hali hazırda sahip olduğu gastronomik unsurların ortaya konulması için valilik, belediye, il kültür müdürlüğü, yerel gazete ve kuruluşların (sanayi odası, lokantacılar birliği vb.) internet siteleri üzerinden veri taraması yapılmıştır. Aynı zamanda Türkiye’deki gastronomi şehri unvanı almış olan şehirler ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Elde edilen veriler niteliksel veri analizi ile kategorize edilmiştir. Bu veriler ışığında gastronomi kenti kriterlerinin ne kadarının karşılanabildiği konusu değerlendirilerek ilgililere önerilerde bulunulmuştur.