Cemâleddin Mahmûd Hulvî’nin divanı bağlamında tasavvufi görüşleri

Tasavvuf kavramıyla ilgili yapılan îzâh ve değerlendirmeler oldukça fazladır. Bu durum, mânevî hayat tarzına ilişkin hususların, tasavvufun Kitap ve Sünnet'le irtibatının ve kulun Allah ile ünsiyetini ifade etmenin derinliği ile yakın ilişkilidir. Tasavvuf kollarındaki silsileler dikkate alındığında bu derinlik daha da artmaktadır. Söz konusu bu derinlik, silsilelerde yer alan isimlerin sûfî tecrübelerini yazıya dökmeleriyle belli bir ölçüde incelenebilir bir sahaya kavuşmuş olmaktadır. Ele alındıkları dönem hakkında önemli bilgilere de erişilebilecek eserler olan Dîvanlar bu noktada vazgeçilmez kaynaklar durumundadır. Hulvî'nin Divânı üzerinden onun tasavvufî yönünü ortaya koyan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu eksikliği giderme adına konu edindiğimiz Hulvî'nin, Halvetiyye tarikatındaki yerini tespit etmek, tasavvufî görüşlerini ve sûfî kişiliğini ortaya koymak temel hedefimizdir. Bu doğrultuda "Lemazât" ve "Dîvan" isimli eserleri incelenmiştir. Cemaleddîn Mahmûd Hulvî'nin Dîvan'ından hareketle onun tasavvufî görüşleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Halvetiyye, Divân, Hulvî, Görüş.

There are many explanations and evaluations about the concept of Sûfîsm. The abundance of description is closely related to the profundity of matters on a spiritual lifestyle, connection of Sûfîsm with the Book and the Sunnah, and expression of the servant's intimacy with Allah. This profundity deepens further, considering the sequences in the Sûfîsm branches. The depth mentioned has reached a field to study over to a certain extent thanks to the names existing in the lineages writing their Sûfî experiences. Dîvans, which are works that can provide important information about the period they shed light on, are indispensable sources at this point. There is no study that reveals his mystical aspect through Hulvî's Divân. The aim of the study is to determine the place of Hulvî in the Halvetiyye sect, to reveal his mystical views and sûfî personality. In this direction, his works named "Lemazat" and "Divân" are examined. In this study, based on the Divân of Cemâleddin Mahmud Hulvî, his views on Sûfîsm are clarified. Key Words: Sûfîsm, Halvetiyye, Divân, Hulvî, Opinion.