Müzik Bilimsel Araştırma Yazıları

Müziğin yaratıcısı olan insan. var oluşundan bu yana onu geliştirn1eye ve kendisine daha yararlı hale getirmeye uğraşmış. hunu yaparken de onunla. yoğun bir ilişki içine girmiştir. Bu ilişki, muzıgın insana karşı yerine getirmesi gereken bir takım sorun1luluklar1n ortaya çıkınasını sağlamıştır. Bunu� umüziğin bireysel iş görüleri" olarak değerlendiren Ali Uçan, bu iş görüyü şu şekilde temellendirir. ··;\[üziğin bireysel işlevleri esas olarak müziğin birey tarafından. bireysel yaşamda. bireysel amaç ve gereksinimlere göre, bireysel amaç ve gereksinimlere hizmet edici biçimde ya da amaç ve gereksinimler doğrultusunda yapımı yaratımı. gerçekleştirimi ve kullanımı temeline dayanır·· (Uçan. 1996: 24 ). Bu değerlendirmede yer alan müziğin bireysel iş görüsü söylemi. aynı zamanda insanın da müziğe karşı yerine getirmesi gereken görevleri olduğunu ortaya çıkarır. Müziğin bireyle. dolayısıyla da bireyin oluşturduğu toplumla olan ilişkisi konusunda Filiz Ali'nin belirlemeleri yerindedir. Ona göre müzik, "yerleşik yaşamayı seçmiş insan topluluklarının doğa karşısında. yaşam ve ölüm bilinmeyenleri karşısında kendi kendilerine yarattıkları sarnnnıa sistemlerinin başında gelir" (Ali. 1987: 166). Ali'nin bu belirlemesine katkı sağlayacak pek çok örnek verilebilir. Karanlık bir gecede ıssız bir dağ yolunda yürümek zorunda kalan bir insanın türkü söylemesi ya da çeşitli sesler çıkarması bu sarnnma sistemine verilebilecek örneklerden sadece birisidir. Bu örnekten de anlaşılacağı üzere. müziğe. toplum ve onu oluşturan insan tarafından bir sarnnma sistemi görevi yüklendiği görülmektedir. : './asıl ki bir birey. içinde bulunduğu gruba göre farklı roller üstleniyorsa. müzik ele çe\rcsincle bulunan diğer sistemlere karşı f arklı roller üstlenebilınekk \e bu sistemlerle olan ilişkilerini sistemin yapısına gön: ayarlayabilmektedir. Bu roller yerine göre insan için bir sarnnm:ı sistemi olabileceği gibi. daha çok cluyuşsaL cbinişscl ve bilişsel içeriğe sahip olan alanlara göre ele farklılıklar gö-c.1-:rcbilir. Aynı şekilde toplumun da insan. aile. grup ve giderek ulw , ı/rnalarındaki öıcllikkrine göre ayırt edilebilmesi olanaklıdır