Sivas ilçelerindeki geç Osmanlı Dönemi eğitim yapıları (1890-1915)

Bu çalışmada Sivas ilçelerinde bulunan Geç Osmanlı dönemi eğitim yapıları tespit edilerek incelenmesi, tanıtılması, günümüzdeki durumlarının belirlenerek bütünlük içerisinde ele alınıp farklı bölgelerle karşılaştırmalı bir biçimde ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Osmanlı Arşiv belgeleri taranmıştır. Yapılan çalışmalar doğrultusunda, Sivas ilçe merkezleri ve ilçe köylerinde 50 eğitim yapısı tespit edilmiştir. Bu yapıların çoğu günümüze gelememiştir. Gölova'da Ağvanis Mektebi, Gürün'de Gürün Rüştiyesi, Hafik'te Koçhisar Mektebi, İmranlı'da Karacaviran Mektebi, Suşehri'nde Suşehri Mektebi ve Yıldızeli'nde Yenihan Mektepleri olmak üzere altı yapı günümüze gelebilmiştir. İncelenen yapılar, beden duvarları dışında özgünlüklerini tamamen kaybetmişlerdir. Yapılan çalışmalarla orijinal plan şemalarına ulaşılmaya çalışılmıştır. Yapılar çeşitli onarımlarla günümüze gelebilmiştir. Plan ve mimari açıdan birbirlerine benzer özellikler göstermektedirler. İncelenen eğitim yapıları Osmanlı dönemi mimarlığının karakteristik özelliklerini taşımaktadırlar. Anahtar Kelimeler: Sivas, Osmanlı, Eğitim, İptidai, Rüştiye

This study aimed at identifying, analyzing and promoting Late Ottoman Period educational buildings in the districts of Sivas, determining their current state in a holistic manner and presenting their state in comparison to different regions. In line with this aim, Ottoman Archive documents were reviewed. As a result, 50 educational buildings were identified in the districts and villages of Sivas. A majority of these structures have not survived until the present time. Six buildings have survived; Agvanis School in Golova, Gurun Junior High School in Gurun, Kochisar School in Hafik, Karacaviran School in Imranli, Susehri School in Susehri and Yenihan Schools in Yildizeli. The analyzed buildings have lost their authenticity except for their main outer walls. It was attempted to reach their original plan charts. The buildings have survived with the help of various repair works. They displayed similar characteristics in terms of their plans and architecture. The analyzed educational buildings carry the main characteristics of Ottoman period architecture. Key Words: Sivas, Ottoman, Education, Primary, Junior High School