Sosyokültürel değişme ve din çelişkileri

Toplumlarının dini yaĢantılarını; dinin, ortaya çıktığı sosyal ve kültürel çevreyle olan karĢılıklı iliĢkilerini bilimsel bir yaklaĢımla ele alan “din sosyolojisi” bağımsız bir bilim olarak önce Batı‟da ortaya çıkmıĢ ve XX. yüzyılın ilk yarısında da ülkemize girmiĢtir. Entelektüel çevrede öncelikle spekülatif bir kabul gören din sosyolojisi araĢtırmaları bugün, toplumdaki din gerçeğini sosyal bir olgu ve problem olarak ele alan deneysel ve sistematik çalıĢmalarla zenginlik kazanmıĢtır. Sosyokültürel kadrosundan bağımsız olarak düĢünemeyeceğimiz dinin, Türk toplum yapısında çok önemli bir yerinin olduğuna kuĢku yoktur. Bu nedenle dinin toplumsal ve kültürel sistem içinde objektif, bilimsel kriterlere göre analiz edilmesi toplum yapısının anlaĢılması için bir zarurettir. Son birkaç yüzyıl içinde önce Batı‟da baĢlayan ve daha sonra dalga dalga bütün dünyayı saran hızlı sanayileĢme ve kentleşme sürecinden ülkemiz de çok büyük ölçüde etkilenmiĢtir. Özellikle 1950 sonrası maddi kültür alanında meydana gelen değiĢmeler sadece kentlerle sınırlı kalmamıĢ aynı zamanda kırsal yerleĢimlerin toplumsal sistemini de önemli ölçüde etkileyerek toplumumuzun her alanda geleneksel yapıdan modern yapıya doğru köklü bir değişim süreci içine girmesine neden olmuştur. Durum böyle olunca bu çok yönlü yeni gelişmelerin çapraz etkileri altında dinin fonksiyonunu ve kitlelerin dini yaşantısını bilimsel bir yaklaşımla ortaya koymak, modern etkiler çerçevesinde toplumu doğru bir şekilde anlayabilmek için önemlidir...