Alî’nin ?ikâye-i Şâh Cihân ve Gevher-Nigîn’i (İnceleme-transkripsiyonlu metin)

Klasik Türk Edebiyatı manzum ağırlıklı bir edebiyattır. Bu alanda çeşitli konularda yazılmış pek çok eser bulunmaktadır. Mensur hikâye, bu alanda verilen manzum eserler kadar gün yüzüne çıkmamıştır. Ancak az da olsa mensur hikâye örneklerine rastlanılmaktadır. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu eser, mensur hikâye geleneğini içinde değerlendirilmiştir. Alî tarafından kaleme alınan "Alî'nin Hikâye-i Şâh Cihân ve Gevher-Nigîn'i" adlı bu eser, tek nüsha olup Almanya-Berlin Millî Kütüphanesi, Staatsbibliothek bölümü, Ms. Or. Fol. 4110 numarada kayıtlıdır. Metin 69 varaktan müteşekkil, harekesiz nesih hattıyla yazılmıştır. Metin içerisinde yer alan boş kısımların süsleme amacıyla boş bırakıldığı varsayılmaktadır. Eserin müellifi hakkında net bilgiye ulaşılamamıştır. Metin, giriş, eserin yazarı hakkında, eserin tahlili, dil ve anlatım özellikleri mitolojik ve efsanevi şahıslar, transkripsiyonlu metin ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Eserin tahlili kısmı başlığı, konusu, temi ve tezi; olay örgüsü; motif yapısı; eserde zaman; eserde mekân; eserin şahıs kadrosu; eserin anlatım özellikleri ve eserde yer alan diğer unsurlar (hayvanlar, meslekler, musiki, kozmik âlem) geniş bir şekilde ele alınıp metinde örnekleriyle gösterilmiştir. Metinde incelenen özellikler tespit edilerek sonuç kısmında değerlendirilmesi yapılmıştır. "Alî'nin Hikâye-i Şâh Cihân ve Gevher-Nigîn'i" adlı bu eserin tahkiye esaslı metin olması, bünyesinde fazlaca şiirler bulundurması ve kaynağı itibarıyla Camasabname'nin hikâye örneklerinden birini teşkil etmesi bakımından önemlidir. Anahtar Kelimeler: Eski Türk Edebiyatı, "Alî'nin Hikâye-i Şâh Cihân ve Gevher-Nigîn'i", èAlî, mensur hikâye geleneği

Classical Turkish Literature is heavily based on verse. There are many works written in verse and in several different topics. Prosaic tales haven't come to light as much as verse. But even though there aren't much, examples of prosaic tales can be found. This work that is been written, can be included in the prosaic tale tradition. Written by Alî, "Alî'nin Hikâye-i Şâh Cihân" and "Gevher-Nigîn'i", consists of only one copy and is in the Staatsbibliothek section of the Berlin National Library and is registered in Ms. Or. Fol 4110. The text consists of 69 folios and is written in naskh lettering without vowel points. I am in the opinion that the empty sections of the text are left blank for decorative purposes. There have been found no definite information about the author. The structure of my study is such: introduction, sections about the author, the analysis of the text, language and narrative features, mythological and epic figures, the transcription of the text and conclusion. In the analysis section which constitutes a large part of my study, the title, the theme, thesis statement, the plot, the structure of motives, time and place, figures, the narrative properties and the other factors in the text, (animals, occupations, music and cosmic universe), are all examined thoroughly with examples from the text. The examined attributes of the text are identified and evaluated in the conclusion section. "Alî'nin Hikâye-i Şâh Cihân ve Gevher-Nigîn'i" named story's the text is important because it is based on the narrative, includes many poems in it and through its source, is an example of Camasabname's stories. Key words: Classical Turkish Literature, "Alî'nin Hikâye-i Şâh Cihân and Gevher-Nigîn'i", Alî, prosaic tale tradition