Tarantula cubensis alkolik ekstraktının (Theranekron®) Leishmania major üzerine in vitro ve in vivo terapötik etkisinin araştırılması

Leishmaniasis, Leishmania cinsi zorunlu hücre içi protozoonların neden olduğu, vektör kaynaklı endemik bir hastalıktır. Paraziter ölüm nedenleri arasında sıtmadan sonra ikinci sırada yer alan, ihmal edilmiş, en tehlikeli tropikal hastalık olarak rapor edilmiştir. Hastalığın visseral, kutanöz (KL) ve mukakutanöz leishmaniasis olmak üzere üç ana klinik formu bilinmektedir. En sık görülen formu KL'dir. KL, Orta Doğu ve Orta Asya'da Leishmania major (L. major) ve Leishmania tropica (L. tropica), Amerika kıtasında ise Leishmania braziliensis (L. braziliensis) kompleksi ve Leishmania mexicana (L. mexicana)'dan kaynaklanmaktadır. KL epidemiyolojisi, çevresel, göç ve iklim faktörlerinden etkilenmektedir. Her yıl, yaklaşık 0.6-1.0 milyon KL vakası rapor edilmektedir. Klinik tablo, parazitin virülansı, bireysel bağışıklık yanıtı ve lezyonların bulunduğu bölge ile ilişkili faktörlere bağlıdır. Doğrudan, lezyona veya parenteral olarak uygulanan antimon bileşikleri, standart tedavi olmaya devam etmektedir ancak bu ilaçların yan etkileri kullanım kısıtlılığı yaratmaktadır. Tarantula cubensis alkollü ekstraktı (TCAE), "T. cubensis" örümceğinin tamamının alkolde işlemden geçirilmesiyle elde edilen, homeopatik bir ilaçtır. Yapılan araştırmalar, TCAE'nin; antiinflamatuar, rejeneratif, rezolitif, epitelizasyonu ve yara iyileşmesini hızlandırıcı etkileri olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, TCAE'nin in vitro olarak, L. major promastigotları üzerine ve farelerde deneysel olarak oluşturulan KL modelinde terapötik etkisini araştırmaktır. TCAE'nin L. major promastigotları üzerine 24. ve 48. saatlerde yapılan değerlendirmelerde, 250 µg/mL, 125 µg/mL ve 62,5 µg/mL konsantrasyonlarının etkili olduğu belirlenmiştir (p<0.05). BALB/c farelerde deneysel olarak oluşturulan KL modelinde, TCAE ile tedavinin etkisi, dört hafta boyunca kontrol gruplarıyla karşılaştırılarak takip edilmiştir. Araştırma sonucunda, TCAE'nin, KL tedavisinde uygulanan meglumin antimonata (MA) göre daha etkili olduğu ve lezyon boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir küçülmeye neden olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Histopatolojik incelemede, TCAE grubundaki lezyonların enfekte olmayan kontrol grubuyla benzer doku bütünlüğüne ve kollajen formasyonuna sahip olduğu belirlenmiştir. Buna ek olarak; incelenen dokularda hafif inflamasyon varlığı tespit edilmiş fakat amastigot görülmemiştir. Kutanöz leishmaniasis tedavisinde mevcut anti-leishmanial ilaçların yüksek maliyeti, toksisitesi, direnç olasılığı, uzun süreli kullanımının sınırlılığı gibi faktörler, yeni anti-leishmanial ilaçlara yönelik bir gerekliliği ortaya koymaktadır. Yapmış olduğumuz araştırma sonuçları, TCAE'nin KL tedavisinde potansiyel bir terapötik ajan olarak düşünülebileceğine işaret etmektedir. Ancak, bu konudaki daha ileri ve kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar kelimeler: Kutanöz leishmaniasis; L. major; Tarantula cubensis alkolik ekstraktı; BALB/c; promastigot

Leishmaniasis is one of a vector-induced endemic disease caused by obligate intracellular protozoan of genus Leishmania. Leishmaniasis has been reported as the most dangerous neglected tropical disease, ranking second after malaria among parasitic causes of death. There are three main clinical forms of disease; visceral, cutaneous (CL) and mucocutaneous. The most common form of the disease is CL. CL is caused by Leishmania major (L. major) and Leishmania tropica (L. tropica) in the Middle East and Central Asia and by Leishmania braziliensis (L. braziliensis) complex and Leishmania mexicana (L. mexicana) in the America. Epidemiology of CL is influenced by environmental, transmission and climate changes factors. An estimated 0,6-1.0 million cases of CL are reported per year. The clinical picture depends on factors related to the virulence of the parasite, the individual immune response, and the site of lesions. Antimony compounds administered directly, to the lesion, or parenterally remain the standard treatment, but these drugs' side effects create limitation of use. Tarantula cubensis alcoholic extract (TCAE) is a homeopathic medicine obtained by processing the entire "T. cubensis" spider in alcohol. Research has shown that TCAE has anti-inflammatory, regenerative, resolvative, epithelialization and accelerating effects on the wound healing. The aim of this study is to investigate the therapeutic effect of TCAE on L. major promastigotes in vitro and in the CL model experimentally created in mice. It was determined that TCAE was effective at concentrations of 250 µg/mL, 125 µg/mL and 62,5 µg/mL on L. major promastigotes in the evaluations for 24 h and 48 h (p<0.05). The effect of treatment with TCAE was monitored for four weeks compared to control groups in the CL model experimentally created in BALB/c mice. As a result of the research, it was determined that TCAE was more effective than meglumine antimonate (MA) used in the treatment of CL and caused a significant reduction in lesion size statistically (p<0,05). In the histopathological examination, it was determined that the lesions in the TCAE group had tissue integrity and collagen formation similar to the uninfected control group. Less inflammation was detected in the examined tissues, but no amastigotes were observed. Factors such as the high cost, toxicity, possibility of resistance, and limitation of long-term use of existing antileishmanial drugs in the treatment of cutaneous leishmaniasis reveal a necessity for new antileishmanial drugs. Our research results indicate that TCAE can be considered as a potential therapeutic agent in the treatment of CL. However, further and comprehensive studies on this subject are needed. Key words : Cutaneous leishmaniasis; L. major; Tarantula cubensis alcoholic extract; BALB/c; promastigote