Gelir Çeşitlendirme İle Riske Göre Düzeltilmiş Karlılık Ölçüleri Arasındaki İlişki: Mevduat Bankaları Üzerine Bir Uygulama
Abstract
Bankalar günümüzde ekonomik ve finansal sistem içerisinde kaynak aktarımı
noktasında en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bankaların temel
gelirleri; bireylere ve kurumlara aktardıkları kredilerin faizlerinden oluşmakta ve
bankalar bu gelirle ayakta kalarak finansal sistemin dengeli bir biçimde hareket
etmesini sağlamaktadırlar. Ancak günümüzde gerek küresel piyasalarda gerekse
ulusal piyasalarda ortaya çıkan faiz, regülasyonlar ve siyasi gelişmeler, bankaların bu
kardan mahrum kalmasına ya da karlılıklarının azalmasına neden olmaktadır. İşte bu
gelişmeler neticesinde bankalar gelirlerini çeşitlendirmek için faiz dışında farklı
ürünler geliştirerek finansal sisteme dahil etmektedirler.
Bu çalışmada finansal sistem içerisinde faaliyet gösteren bankaların “ gelir
çeşitlendirmesi ve riske göre düzeltilmiş banka performansı’’ incelenmiş olup
bankaların yapılarına ve türlerine göre faiz dışında elde ettikleri gelir çeşitlerinin
içerdiği riskler açısından banka performansına olumlu ya da olumsuz etkisi
anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapılan analizler sonucunda gelir çeşitlendirmenin
bankalar için yeni faaliyet alanları oluşturulduğu görülmüş olup bu gelir
çeşitlendirmenin; bankanın karlılığına ve faiz dışı gelirlerine çok anlamlı bir katkı
sağladığı, sektörde ve ülkemizde de faiz dışı geliri yüksek olan bankaların
karlılığının da arttığı sonucuna ulaşılmaktadır. Nowadays, banks are the most important factor in the transfer of resources
within the economic and financial system. From this point on; they are the interest of
the loans they transfer to individuals and institutions, and the banks are able to
survive with this revenue and ensure that the financial system moves in a balanced
manner. However, the current interest rate cuts, regulations and political
developments in the economic system of the countries and the global system cause
the banks to be deprived of this profit or decrease their profitability. As a result of
these developments, the banks are developing different products other than interest in
order to diversify their income and incorporate them into the financial system.
In this study, income diversification and risk adjusted bank performance
lendir of the banks operating in the financial system has been examined. Although it
is understood that new activity areas are created, it has been concluded that the
increasing expenses due to this diversification do not provide a significant increase in
the main activity and revenues of the bank.