Planlı Kalkınma Döneminde (1963-2018) Çocuk Refahı Alanında Gerçekleştirilen Sosyal Hizmet Çalışmaları Ve Uygulamaları

Abstract

Yeni devletimizin yönetim şekli olarak Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte yeni bir devlet yapılanması da oluşturulmuştur. Bu devlet yapılanmasında, içinde bulunulan mevcut durumdan dolayı yeni organizasyonların oluşturulması da zorunlu olmuştur. Bu yapılanmaların oluşturulması ve işlevsellik kazanması ise oldukça geniş bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Yeni yönetim ile birlikte benimsenen sosyal devlet anlayışı gereği, vatandaşların sosyal, ekonomik, kültürel, toplumsal veya psikolojik olarak sorun yaşamalarını engelleme / engellemeye çalışma yönünde adımlar atılmaya başlanmıştır. Özellikle birincil derecede öneme sahip kamusal hizmetlerin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması, üzerinde yoğun çabalar gerektiren çalışmaların ortaya konulmasını sağlamıştır. Bir toplumun yönetiminde söz sahibi olan politik belirleyicilerin benimsedikleri “refah devlet” anlayışına istinaden, ihtiyaç sahibi bireylerin tespit edilerek muhtaçlık düzeylerine göre sosyal yardımlardan faydalandırılmaları hem günün refahı hem de gelecek refahı açısından oldukça önem arz etmektedir. Öyle ki, toplumun çekirdeği konumunda bulunan bireylerin, muhtaçlıklarının ta çocukluk döneminden itibaren tespit edilerek sosyal hizmet çalışanları tarafından gereğinin yapılması, başta ekonomi olmak üzere birçok alanda toplumsal gelişmişliği beraberinde getirecektir. Muhtaçlık yaşayan bireylere ihtiyaçları düzeyinde ulaşılıp toplumsal yaşama, yetileri doğrultusunda katılımlarını sağlamak, aynı zamanda toplumsal kalkınma düzeyinde bireyin üstlendiği rolü de karşılayacaktır. Bu nedenle, kaynakların yeterliliği ölçüsünde sosyal hizmet çalışmalarını yürütmek, yönetim erklerinin göz ardı edemeyeceği çalışmalar arasındadır. Özellikle toplumsal yapının en zayıf üyesi olan çocukların muhtaçlık düzeylerine göre gereken ilgiyi görememeleri, ilerleyen zamanlarda daha büyük sorunlarla yüzleşilmesi zorunluluğunu ortaya koyacaktır. Birçok alanında sorun yaşanan bir toplumun yapısının düzetilmesi, devlet yönetiminde de zaman zaman sorunların yaşanmasına neden olmuştur. Öyle ki Cumhuriyetin ilk yıllarından çok partili hayata geçişe kadar olan sürede yönetimde yer alan yönetim kadrosunda büyük değişiklikler yaşanmamıştır. Bu değişikliklerin x yaşanmaması da uygulanması düşünülen program / plan / projede stabilize bir durumun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çok partili yaşama geçiş ile birlikte yönetim alanında söz sahibi olabilmek için diğerlerinden farklı yeni fikirlerin ortaya atılması ve benimsenmesi sonucunda zaman zaman daha faydalı toplumsal işlerin yapıldığı bilinen gerçektir. Bu çerçevede değerlendirildiğinde Kalkınma Planları’nın oluşturulması da oldukça faydalı olmuştur. Özellikle ekonomik anlamda toplumsal hizmetlere yapılan harcamaların etkililiği ve verimliliği açısından bir kontrol mekanizmasının oluştuğu söylenebilir. Her ne kadar Cumhuriyetin kuruluşundan yaklaşık 40 yıl sonra hazırlansa da hiçbir şey için geç kalınmadığı görülmüş ve sonraki süreçteki kamusal hizmetlerin sunumunda memnuniyetin oluşması sağlanmıştır. İlk olarak 1963 yılında uygulamaya konulan Birinci Kalkınma Planı ile birlikte kamusal hizmetlerin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasında yeni ve faydalı bir adımın atıldığı düşünülmektedir. Bu düşünce zaman zaman ortaya konulan uygulamalarla da kendini göstermiştir. Çalışmamızda da Birinci Kalkınma Planı ile birlikte kamusal hizmetlerden en dezavantajlı konumda bulunan ihtiyaç sahiplerine ulaştırılan hizmetlerin etkinliğinde görülen çalışmalar ele alınmıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde Kalkınma Planları zamanında sosyal hizmet alanında (dezavantajlı gruplara yönelik olarak) yapılan yatırım çalışmalarına; ikinci bölümde Kalkınma Planları zamanında yapılan mevzuat çalışmalarına (disiplin, personel, malî gibi yönetimle alakalı mevzuat çalışmaları da yapılmış ancak çalışmamızda yer verilmemiştir) ve son bölümde ise Kalkınma Planları kapsamında yapılan yatırım ve mevzuat çalışmaları ışığında günümüzde hizmet veren Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın dezavantajlı çocuklara yönelik Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde yer alan gündüzlü ve yatılı uygulamalarından bahsedilmiştir.

With the proclamation of the Republic as the management form of our new state, a new state structure has been established. In this state structure, the formation of new organizations has also become mandatory due to the current situation. The creation and functionality of these structures has been realized in a very large period of time. Pursuant to the social state approach adopted with the new management, steps have been taken to try to prevent / prevent the citizens from having social, economic, cultural, social or psychological problems. In particular, the delivery of public services, which are of primary importance, to those in need has led to efforts that require intensive efforts. According to the concept of hem welfare state ıs adopted by the political determinants who have a say in the management of a society, it is of great importance both for the welfare of the day and for the future welfare of the individuals who are in need of social assistance according to their level of need. In fact, the necessity of the individuals who are in the position of the core of the society will be determined from the childhood period and will be done by the social workers. It will also meet the needs of the individuals who are in need, to achieve their needs at the level of their needs and to participate in the social life, in line with their abilities, and at the level of social development. For this reason, conducting social work activities to the extent of the resources is among the studies that management powers cannot ignore. In particular, the weakest member of the social structure, the lack of interest according to the level of neediness of children, will reveal the necessity to face greater problems in the future. The correction of the structure of a society that has problems in many areas has caused problems in the state administration from time to time. In fact, there have been no major changes in the management staff in the administration until the transition from the first years of the Republic to the multi-party system. Failure to make these changes has led to a stabilized situation in the program / plan / project which is planned to be implemented. xii It is a fact that in the course of the transition to multi-party life, the introduction of new ideas different from others in order to have a say in the field of management, and as a result of its adoption, it is known that more useful social affairs are made from time to time. When it is evaluated in this framework, the creation of Development Plans has been very useful. It can be said that there is a control mechanism in terms of efficiency and efficiency of expenditures made especially in economic terms in social services. Although it was found that about 40 years after the establishment of the Republic, the preparation was not too late for anything, and it was ensured that the presentation of public services in the next period was satisfied. With the First Development Plan put into practice in 1963, it is thought that a new and useful step has been taken in bringing public services to needy people. This thought has also been shown with the practices put forth from time to time. In our work, the first Development Plan together with the studies on the effectiveness of the services delivered to the needy, who are in the most disadvantaged position from the public services, are dealt with. In the first part of our work which consists of three sections, investment projects in the field of social services (for disadvantaged groups) in the time of Development Plans; In the second part, legislative studies (discipline, staff, financial etc. related legislation studies have been made but our work has not been included) in the time of Development Plans and in the last part the Ministry of Family and Social Policy, which is serving today in the light of investment and legislative works within the scope of Development Plans, children's practices. Within the scope of the study, the day and board services within the General Directorate of Child Services of the Ministry of Family and Social Policy were elaborated.