Multipl Skleroz Hastalarının Algıladıkları Sosyal Destek İle Yaşam Kaliteleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, multipl skleroz (MS) hastalarında algılanan sosyal destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Beş ilde (Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Sivas) yürütülen araştırmada, araştırmanın çalışma grubu, Türkiye Multipl Skleroz Derneği ve yedi hastanenin nöroloji kliniğinde ulaşılan toplam 310 MS hastasından oluşmuştur. Araştırmanın verileri, Vickrey vd. (1995) tarafından geliştirilen Multipl Skleroz Yaşam Kalitesi Ölçeği (MSQOL-54) ve Zimet vd. (1988) tarafından geliştirilen Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (Multidimensional Scale of Perceived Social Support MSPSS) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde korelasyon, bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre MS hastalarının algıladıkları sosyal destek ile yaşam kaliteleri arasında anlamlı ve pozitif yönde zayıf bir ilişki saptanmıştır (BFS için r=0,174, p<0,01; BMS için r=0,239, p<0,01). Evlilerin bekârlara göre algıladıkları sosyal destek düzeyleri anlamlı düzeyde daha yüksek çıkmıştır. Kadınların erkeklere göre, çalışanların çalışmayanlara göre yaşam kaliteleri anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. MS hastalarında eğitim düzeyi ve gelir düzeyi arttıkça hem algılanan sosyal desteğin hem de yaşam kalitesinin arttığı bulunmuştur. İyi huylu MS ve tekrarlayıcı- iyileştirici MS tipine sahip hastaların ataklı- ilerleyici MS tipine sahip hastalara göre; üç ayda bir muayene olanların on iki ayda bir muayene olanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek yaşam kalitesine sahip oldukları saptanmıştır.

The main objective of this study is to investigate the relationship between perceived social support and quality of life in multiple sclerosis patients. At research carried out in five cities (Ankara, Istanbul, Izmir, Kocaeli, and Sivas), the working group of the research has constituted of a total of 310 MS patients reached at Turkey Multiple Sclerosis Association and neurology clinics of seven hospitals. The data of the study were gathered through the use of Multiple Sclerosis Quality of Life Scale (MSQOL-54) developed by Vickrey et al. (1995) and Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) developed by Zimet et al. (1988). Analysis of data was performed using correlation, independent sample t-test, one-way variance analysis (ANOVA). According to the findings obtained from the research, a significant, positive and a weak correlation was found between the perceived social support and quality of life of MS patients (rBFS=0,174, rBMS=0,239, p<0,01). The perceived social support levels of the married people were found to be significantly higher than the single ones. The quality of life of the women and working patients was significantly higher than that of men and the unemployed ones. It was found that both the perceived social support and quality of life increased as the level of education and income level increased in MS patients. A benign MS and relapsing-remitting MS patients and those who had every three-month examination were found to have a significantly higher quality of life compared to progressive- relapsing MS patients and those who had every twelve-month examination.