Türkiye’de Yerel Yönetimler Geleneği Ve Yerelleşme Bağlamında 2000 Yılı Sonrası Dönüşüm
Abstract
Çalışmada merkezi yönetim - yerel yönetim ilişkilerinde; idari, siyasi ve
mali boyutlarında yaşanan değişimler ele alınmaktadır. Türkiye’deki yerel
yönetim kuruluşlarının tarihsel kökenleri ve reform dinamikleri yasal ve kurumsal
yönleri ile açıklanmaktadır. Yine çalışmada gelişmiş Avrupa ülkelerinden
seçilmiş ülke örnekleri incelendi. Türkiye’de tarihsel süreç içerisinde yerel
yönetimler alanında yaşanan değişimler ile 2000’li yıllarla birlikte hız kazanan
değişim süreci başta yerelleşme eksenli olmak üzere çeşitli unsurlar üzerinden
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda gelişmiş Avrupa ülkelerinden
Almanya, İngiltere ve Fransa’da bu sürecin izlediği seyir ve Türkiye’deki durum
karşılaştırılmıştır.
Çalışma son dönem yerel yönetim reformlarının ortaya çıkardığı yeni
değişim alanlarını yerelleşme - merkezileşme ekseninde incelemeyi
amaçlamaktadır. Bu kapsamda merkezinde yerel yönetimlerin olduğu reformların
idari yapıda ortaya çıkardığı değişim ve dönüşüm rotasını belirlemek ve bu
değişimin devlet, kamu yönetimi ve yerel yönetimler üzerinde ortaya çıkardığı
etkileri incelemektir. Ak Parti hükümetleri döneminde uygulamaya konulan kamu
yönetimi reformlarının temel ekseni yerel yönetimlerdir. 2004 yılından bu yana
yerel yönetimlere ilişkin bir çok temel kanun (5216 sayılı Kanun, 5393 sayılı
Kanun, 5302 sayılı Kanun, 5355 sayılı Kanun, 6360 sayılı Kanun vd.)
çıkarılmıştır. Çalışmamızın son bölümünde 2000’li yıllarda başlayan ve çeşitli
unsurları üzerinden 10 yıla yayılan kamu yönetimi ve özelde yerel yönetimler
alanında yaşanan yerelleşme odaklı değişim süreci genel çerçevede anayasal,
yasal, kurumsal düzenlemelerde aranmıştır. Yerel yönetimlere ilişkin yasal
düzenlemeler ve kuruluş yasaları ile özellikle taşra yönetimine ve yerel
yönetimlere ait yasalar incelenmiştir. In the study, the administrative, political and financial dimensions of the
central government-local government relations and the changes they experienced
are addressed. The historical roots of the local governments in Turkey and the
dynamics of the reform are explained by their legal-institutional aspects. In
addition, the study examined selected countries from developed European
countries. The changes experienced in the field of local administrations in Turkey
in the historical process and the change process which accelerated with the years
of 2000 have been evaluated as localization oriented. In this context, the course of
this process in developed European countries in Germany, England and France
and the situation in Turkey are compared.
The study aims to examine the new areas of change that recent government
reforms have brought about in terms of localization and centralization. In this
context, the study examines the changes and transformation pathways that reforms
emerge in the administrative structure and the implications of this change on the
state, public administration and local governments. The main axis of the public
administration reforms implemented during the AK Party governments is the local
governments. Since 2004, many basic laws related to local governments have
been issued (Law 5216, Law 5393, Law 5302, Law 5355, Law 6360 etc.). In the
last part of our work, the public administration, which started in the 2000s and
spread over 10 elements over various elements, and the localization-oriented
transformation process in the field of local governments in particular, have been
examined in constitutional, legal and institutional arrangements in general
framework. Legal arrangements related to local governments, establishment laws,
local governments and local government laws have been examined.