Türkiye’de Yerel Yönetimler Geleneği Ve Yerelleşme Bağlamında 2000 Yılı Sonrası Dönüşüm

Abstract

Çalışmada merkezi yönetim - yerel yönetim ilişkilerinde; idari, siyasi ve mali boyutlarında yaşanan değişimler ele alınmaktadır. Türkiye’deki yerel yönetim kuruluşlarının tarihsel kökenleri ve reform dinamikleri yasal ve kurumsal yönleri ile açıklanmaktadır. Yine çalışmada gelişmiş Avrupa ülkelerinden seçilmiş ülke örnekleri incelendi. Türkiye’de tarihsel süreç içerisinde yerel yönetimler alanında yaşanan değişimler ile 2000’li yıllarla birlikte hız kazanan değişim süreci başta yerelleşme eksenli olmak üzere çeşitli unsurlar üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda gelişmiş Avrupa ülkelerinden Almanya, İngiltere ve Fransa’da bu sürecin izlediği seyir ve Türkiye’deki durum karşılaştırılmıştır. Çalışma son dönem yerel yönetim reformlarının ortaya çıkardığı yeni değişim alanlarını yerelleşme - merkezileşme ekseninde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda merkezinde yerel yönetimlerin olduğu reformların idari yapıda ortaya çıkardığı değişim ve dönüşüm rotasını belirlemek ve bu değişimin devlet, kamu yönetimi ve yerel yönetimler üzerinde ortaya çıkardığı etkileri incelemektir. Ak Parti hükümetleri döneminde uygulamaya konulan kamu yönetimi reformlarının temel ekseni yerel yönetimlerdir. 2004 yılından bu yana yerel yönetimlere ilişkin bir çok temel kanun (5216 sayılı Kanun, 5393 sayılı Kanun, 5302 sayılı Kanun, 5355 sayılı Kanun, 6360 sayılı Kanun vd.) çıkarılmıştır. Çalışmamızın son bölümünde 2000’li yıllarda başlayan ve çeşitli unsurları üzerinden 10 yıla yayılan kamu yönetimi ve özelde yerel yönetimler alanında yaşanan yerelleşme odaklı değişim süreci genel çerçevede anayasal, yasal, kurumsal düzenlemelerde aranmıştır. Yerel yönetimlere ilişkin yasal düzenlemeler ve kuruluş yasaları ile özellikle taşra yönetimine ve yerel yönetimlere ait yasalar incelenmiştir.

In the study, the administrative, political and financial dimensions of the central government-local government relations and the changes they experienced are addressed. The historical roots of the local governments in Turkey and the dynamics of the reform are explained by their legal-institutional aspects. In addition, the study examined selected countries from developed European countries. The changes experienced in the field of local administrations in Turkey in the historical process and the change process which accelerated with the years of 2000 have been evaluated as localization oriented. In this context, the course of this process in developed European countries in Germany, England and France and the situation in Turkey are compared. The study aims to examine the new areas of change that recent government reforms have brought about in terms of localization and centralization. In this context, the study examines the changes and transformation pathways that reforms emerge in the administrative structure and the implications of this change on the state, public administration and local governments. The main axis of the public administration reforms implemented during the AK Party governments is the local governments. Since 2004, many basic laws related to local governments have been issued (Law 5216, Law 5393, Law 5302, Law 5355, Law 6360 etc.). In the last part of our work, the public administration, which started in the 2000s and spread over 10 elements over various elements, and the localization-oriented transformation process in the field of local governments in particular, have been examined in constitutional, legal and institutional arrangements in general framework. Legal arrangements related to local governments, establishment laws, local governments and local government laws have been examined.