Ebeveynlere Verilen Planlı Eğitimin Ev Ortamında Sigara İçilme Durumuna ve 0-5 Yaş Arası Çocukların Pasif İçicilik Maruziyetine Etkisi

Abstract

Giriş ve Amaç: Pasif içicilikten en fazla etkilenen grupların başında bebekler ve çocuklar gelmektedir. Bu araştırma, ebeveynlere verilen planlı eğitimin ev ortamında sigara içilme durumuna ve 0-5 yaş arasındaki çocukların pasif içicilik maruziyetine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tek grupta öntest-sontest yarı deneysel tipte olan araştırmanın evrenini, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesindeki bir il merkezinde bulunan bir Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı ve 0-5 yaş arası en az bir çocuğa sahip olan aileler oluşturmuştur. Araştırma, Aile Sağlığı Merkezine 1 Eylül 2019-30 Haziran 2020 tarihleri arasında herhangi bir nedenle başvuran ve 0-5 yaş arası en az bir çocuğa sahip olan aileler arasından; kendisi ve/veya eşi sigara içiyor olan, yaşadıkları evin içerisinde sigara içilen, iletişim güçlüğü ve mental sorunu olmayan toplam 40 ebeveyn (5 sigara içen anne, 35 sigara içen baba) ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Testi, Ebeveynlerin Ev Ortamında Sigara İçme ve Sigara İçimine Yönelik Önlem Alma Davranışlarını Değerlendirme Formu ve Ölçüm ve İzlem Formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 23.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmada, ebeveynlere verilen planlı sigara bıraktırma eğitimi sonrası yapılan izlemlerde yaşadıkları evlerin odalarında ölçülen havadaki karbonmonoksit değerlerinin dört izlem boyunca anlamlı bir şekilde azaldığı belirlenmiştir . Sigara içen ebeveynlere verilen planlı eğitim sonrası yapılan izlemler sonucunda, sigara bırakma polikliniğine başvuran ebeveyn sayısının arttığı ve sigara içen ebeveyn sayısının azaldığı saptanmıştır. Yapılan Kaplan-Meier Sağkalım analizine göre; sigara içen ebeveynlerin evlerinde sigara içilme, evlerinde sigara içilmesine izin verme ve ev dışında sigara içilen ortamda bulunma olasılıklarının ilk izlemden son izleme doğru anlamlı düzeyde azaldığı ortaya çıkmıştır. Sonuç ve Öneriler: Sigara içen ebeveynlere verilen planlı eğitimin; ebeveynlerin sigara içme oranlarını ve ev ortamındaki karbonmonoksit değerlerini azalttığı, dolayısıyla 0-5 yaş arasındaki çocukların pasif içicilik maruziyetlerini azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir. 256 Ailelere aktif ve pasif sigara içiciliğin zararlarına yönelik farkındalık oluşturacak müdahaleler planlanmalıdır.

Giriş ve Amaç: Pasif içicilikten en fazla etkilenen grupların başında bebekler ve çocuklar gelmektedir. Bu araştırma, ebeveynlere verilen planlı eğitimin ev ortamında sigara içilme durumuna ve 0-5 yaş arasındaki çocukların pasif içicilik maruziyetine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tek grupta öntest-sontest yarı deneysel tipte olan araştırmanın evrenini, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesindeki bir il merkezinde bulunan bir Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı ve 0-5 yaş arası en az bir çocuğa sahip olan aileler oluşturmuştur. Araştırma, Aile Sağlığı Merkezine 1 Eylül 2019-30 Haziran 2020 tarihleri arasında herhangi bir nedenle başvuran ve 0-5 yaş arası en az bir çocuğa sahip olan aileler arasından; kendisi ve/veya eşi sigara içiyor olan, yaşadıkları evin içerisinde sigara içilen, iletişim güçlüğü ve mental sorunu olmayan toplam 40 ebeveyn (5 sigara içen anne, 35 sigara içen baba) ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Testi, Ebeveynlerin Ev Ortamında Sigara İçme ve Sigara İçimine Yönelik Önlem Alma Davranışlarını Değerlendirme Formu ve Ölçüm ve İzlem Formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 23.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmada, ebeveynlere verilen planlı sigara bıraktırma eğitimi sonrası yapılan izlemlerde yaşadıkları evlerin odalarında ölçülen havadaki karbonmonoksit değerlerinin dört izlem boyunca anlamlı bir şekilde azaldığı belirlenmiştir . Sigara içen ebeveynlere verilen planlı eğitim sonrası yapılan izlemler sonucunda, sigara bırakma polikliniğine başvuran ebeveyn sayısının arttığı ve sigara içen ebeveyn sayısının azaldığı saptanmıştır. Yapılan Kaplan-Meier Sağkalım analizine göre; sigara içen ebeveynlerin evlerinde sigara içilme, evlerinde sigara içilmesine izin verme ve ev dışında sigara içilen ortamda bulunma olasılıklarının ilk izlemden son izleme doğru anlamlı düzeyde azaldığı ortaya çıkmıştır. Sonuç ve Öneriler: Sigara içen ebeveynlere verilen planlı eğitimin; ebeveynlerin sigara içme oranlarını ve ev ortamındaki karbonmonoksit değerlerini azalttığı, dolayısıyla 0-5 yaş arasındaki çocukların pasif içicilik maruziyetlerini azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir. 256 Ailelere aktif ve pasif sigara içiciliğin zararlarına yönelik farkındalık oluşturacak müdahaleler planlanmalıdır.