Delirium, Dementia Management and Evidence-Based Current Practices in Geriatric Oncology Patients

Abstract

Deliryum ve demans sıklıkla ileri yaşta görülen, bilişsel süreçlerin bozulduğu nörolojik sorunlardır. İleri yaşla ilişkili olmakla birlikte geriatrik onkoloji hastalarda insidansı artan deliryum ve demans, hastaların yaşam kalitesini azaltmakta, fonksiyonel kapasitelerini sınırlamakta, mortalite riskini ve hastane bakım maliyetlerini arttırmaktadır. Onkoloji hastalarında tedavi sürecini de olumsuz etkileyen bu iki sorunun yönetiminde deliryum ve demansın gelişimini önlemek öncelikli yaklaşım olmalıdır. Güncel kılavuz ve rehberlerde bu sorunların gelişmesini önlemek için öncelikle hastada olan risk faktörlerini tanımlamak ve önlemlere ilişkin gerekli girişimleri uygulamak gerektiği belirtilmektedir. Onkoloji hastalarında deliryum ve demans gelişmesine yönelik alınacak önlem ve uygulanacak girişimler genel olarak geriatrik hastalara uygulanan yaklaşımlarla benzerdir. Onkoloji hastalarında bu iki sendromunun yönetimi, onkolojik sorunun prognozuna göre planlanmalıdır. Deliryum ve demans sorunu olan geriatrik onkoloji hastalarında, multidisipliner ekip yaklaşımı ile hasta ailesiyle birlikte ele alınarak bütüncül bakım anlayışı doğrultusunda bakım planlanmalı ve sunulmalıdır. Bakımın yönetiminde güncel kanıta dayalı farmakolojik ve nonfarmakolojik yöntemlerin etkili kullanımı için tanılama sürecinden, değerlendirme sürecine kadar hemşirelerin önemli rol ve sorumlulukları bulunmaktadır. Geriatrik onkoloji hastalarında deliryum ve demans yönetiminde kanıta dayalı araştırmaların, uygulamalar, güncel rehber ve kılavuzlar doğrultusunda verilen bakım ve tedavi deliryum ve demansın olumsuz seyrini değiştirmekte, istenmeyen etkileri azaltmakta ve hastaların yaşam kalitesinin düşmesini önlemektedir. Bu bağlamda, derlemede geriatrik onkoloji hastalarında deliryum ve demans yönetimine ilişkin güncel kanıta dayalı uygulamalar ele alınmıştır.