Sivas İli Manda İşletmelerinde Karma Üretim Durumunun ve Yetiştirici Eğitim Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Abstract

Manda, süt ve et ürünlerinin kalitesi, sığırlara göre hastalıklara daha dayanıklı olması, kalitesiz kaba yemleri kaliteli süt ve et ürünlerine dönüştürebilmesi, yetiştirme maliyetinin düşük olması gibi nedenlerle ekonomik bir çiftlik hayvanıdır. Bu çalışmada, Sivas ili Merkez, Şarkışla ve Suşehri ilçelerinde 20 köydeki toplam 122 manda yetiştiricisine uygulanan anket verileri sunuldu. Katılımcıların %60’dan fazlasının 15-20 yılı aşkın bir süredir manda yetiştiriciliği ile uğraştıkları belirlenmiştir. Manda yetiştiriciliği dışında katılımcıların, %5.7’si sadece büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, %54.9’u kanatlı ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, %27.9’u bitkisel üretim ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yaptıklarını ve %7.4’ü sadece bitkisel üretim ile uğraştıklarını beyan etmişlerdir. İşletmelerde montofon, simental ve bunların melezi sığırların yetiştirildiği tespit edildi. Katılımcıların %34.7’sinin manda yetiştiriciliği konusunda il/ilçe müdürlüklerinden bilgi edinirken, yalnızca %2.5 inin doğrudan profesyonel yardım (veteriner hekim, ziraat mühendisi) aldığı belirlendi. Üreticilerin %68.9’u manda yetiştiriciliği hakkında bir eğitim düzenlenirse katılmak istediklerini ifade ettiler. Sonuç olarak; yetiştiricilerin yeterli bir bilgiye ve eğitime ulaşamadıkları, eğitime hevesli oldukları, manda üretimi, verimliliği ve davranışları konularında bilgi birikimlerinin geliştirilmesine yönelik eğitim programlarının düzenlenmesinin faydalı olacağı kanatine varılmıştır.