LİSE ÖĞRENCİLERİNİN İNGİLİZCE DİL BECERİLERİNE YÖNELİK ÖZYETERLİKLERİ

Abstract

Herhangi bir konuda bir işi, eylemi, davranışı gerçekleştirmeye ilişkin olarak bireylerin kendilerine ilişkin algıları öz-yeterlik olarak ifade edilmektedir. Öz-yeterlik kavramında öncelikle bireyin kendi kapasitesinin fakında olması, gerektiği durumlarda bunu ortaya koyabilmesi ve başarabileceğine ilişkin inanç seviyesi önemlidir. Öz-yeterlik kavramı geçtiğimiz yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan bir kavram olmakla birlikte çok hızlı birlikte alan yazında yerini almıştır. Bireylerin öz-yeterlik algılarına ilişkin farklı alanlarda çalışmalar yapılmıştır. Mesleki öz-yeterlik, akademik öz-yeterlik, kişisel öz-yeterlik gibi birçok farklı alt başlık ortaya çıkmıştır. Bu başlıkların da kendi içinde ayrıldığı görülmektedir. Akademik özyeterlik başlığı altında farklı derslere ilişkin öz-yeterliklerin incelendiği görülmektedir. Bu derslerden biri de İngilizce dersidir. İngilizce dersinde yer alan dil becerileri ele alınmaktadır. Bu çalışmada lise öğrencilerinin İngilizce dil becerilerine yönelik öz-yeterliklerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, gelir düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi, İngilizce öğrenmeye başlanılan sınıf düzeyi, anne ve babanın İngilizce düzeyleri değişkenlerine göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada tarama modelleri içinde yer alan betimsel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 2022-2023 eğitim yılı bahar döneminde Sivas ilindeki iki farklı lisede öğrenimlerini sürdüren 110 kadın, 112 erkek olmak üzere toplamda 212 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri Sağlam ve Arslan’ın (2018) geliştirdiği “İngilizce Dil Becerilerine Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. 22 madde ve dil becerilerini içeren dört alt boyuttan oluşan ölçeğin iç tutarlığı .82 ile .91arasında, bu çalışmada ise .83 ile .93 olarak hesaplanmıştır. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler, Kolmogorov- Smirnov normallik testi, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi (Oneway ANOVA), Tukey analizi ve Pearson Korelasyon kullanılmıştır. Elde edilen bulgularda öğrencilerin puan ortalamalarının sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu, anne ve babanın İngilizce bilip bilmemeleri ve ebeveynlerin İngilizce seviyeleri değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği (p<.05);cinsiyet, gelir düzeyi ve öğrencilerin dil öğrenmeye başlama sınıf düzeyleri değişkenlerine göre ise anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır (p>.05).