Abdülkâdir-i Merâgî’nin Günümüze Ulaşamayan Eserleri

Abstract

Tarih boyunca ilmî değeri yüksek birçok kıymetli kitap veya eser kaybolmuştur. Bunların bir kısmı da mûsikî ilmine aittir. Bu eserler bazen koleksiyonerlerin raflarında gizlenmiştir. Kütüphanelerde bulunan önemli eserler de savaşlar ve sair sebeplerle başka ülkelerin kütüphanelerine intikal ettirilmiş ve gün yüzüne çıkartılmamıştır. Tüm bunların sonucunda ilim dünyası özellikle bu tür tek nüsha olan eserlerden yararlanma imkânını kaybetmiştir. Kaybolan bazı eserlerin isimlerini, müelliflerinin elimizde bulunan diğer eserlerinden ya da eser kaybolmadan önce bu eserleri kullanan diğer müelliflerden öğrenmekteyiz. Kaybolan kitaplarla ilgili buralarda verilen bilgiler bize bu eserleri araştırma ve bilim dünyasını bu eserlerin varlığından haberdar etme fırsatını tanımaktadır. Bu makalede mûsikî nazariyatı açısından önemli eserler kaleme alan Abdülkâdir-i Merâgî’nin (ö. 838/1435) elimizde bulunan Câmi‘u’l-elhân, Makâsıdü’l-elhân ve Şerh-i Edvâr isimli eserlerinde, şu an elimizde olmayan Kenzü’l-elhân, Risâle der-Istıhâb-ı Gayr-i Ma‘hûd ve Kitâb-ı Lahniyye hakkında verilen bilgiler mukayeseli olarak ele alınmıştır. Bunlardan, Kenzü’l-elhân, Merâgî’nin kayıp eseri olarak bilinmekte fakat Risâle der Istıhâb-ı Gayr-i Ma‘hûd ve Kitâb-ı Lahniyye ilim dünyası tarafından bilinmemektedir. Makalede bu eserler hakkında bulunabilen tüm bilgiler müellifin diğer eserlerindeki bilgilerle birleştirilerek verilmiştir.