Sivas Ekolojik Koşullarında Soğuğa Dayanıklı Bezelye (Pisum sativum ssp. sativum L. ve ssp. arvense L.) Genotiplerinin Belirlenmesi

Abstract

Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü AraştırmaDeneme Alanında, 2013-2014 yetiştirme sezonunda yürütülen bu araştırmada; ülkemizin farklı bölgelerindentoplanmış olan toplam 130 adet yerel bezelye genotipi ile 4 ticari çeşit Sivas ekolojik koşullarında kışadayanıklılık düzeylerinin saptanması amacı ile materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, soğuğa dayanıklılık, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, 100 tane ağırlığı ve tane verimigibi agronomik ve morfolojik özellikler incelenmiştir.İstanbul, Kars, Diyarbakır, Bolu ve Sivas orijinli toplam 5adet bezelye yerel genotipleri soğuğa yüksek düzeyde dayanıklı, Adıyaman, Elazığ, Kastamonu, Malatya,Sakarya, Tokat, Afyon, Bingöl, Konya, Karaman, Van, Hakkari ve Şırnak orijinli bezelye genotiplerinin isesoğuğa dayanıklı oldukları saptanmıştır. Denizli, Edirne, Kırklareli, Manisa, Kahramanmaraş, Giresun, Orduorijinli bezelye genotipleri ve Ulubatlı, Kirazlı bezelye çeşitleri soğuğa orta düzeyde toleranslı olduklarıbelirlenmiştir. Karina ve Jof çeşitleri soğuğa tolerans gösterememiş ve tüm bitkiler ölmüştür.

The study was conducted to select cold tolerant accessions of pea genotypes in the Middle AnatoliaRegion (Sivas) of Turkey. A total of 130 local genotypes and four commercial varieties were screened forcold tolerance. Accessions were evaluated by using a 1-5 scale. Five accessions of pea from İstanbul, Kars,Diyarbakır, Bolu and Sivas were highly cold tolerant and 13 accessions from Adıyaman, Elazığ, Kastamonu,Malatya, Sakarya, Tokat, Afyon, Bingöl, Konya, Karaman, Van, Hakkari ve Şırnak were cold tolerant. 7accessions from Denizli, Edirne, Kırklareli, Manisa, Kahramanmaraş, Giresun, Ordu and 2 commercialvarieties (Ulubatlı, Kirazlı) were intermediate (Some leaves, between 25 and 50%, were withered and thenturned black by freezing but there was no plant killing). On the other hand, Karina and Jof commercialvarieties were killed. The cold tolerant accessions of pea were superior to the best cultivar as far as hardinessis concerned.