Osmanlı İstihbarat Ağı ve İmam Mansur

Rusya Kırım’ı ilhak ettikten sonra gözünü Kafkas topraklarına dikmişti. Gürcistan’a kadar sokulunca vaziyet Kafkas halkları için tehlikeli bir boyut kazandı. Bu nedenle süratle harekete geçmek gerekiyordu. O güne kadar kimsenin egemenliği altında yaşamadıkları için Kafkasyalıların Ruslara karşı harekete geçmesi çok zor değildi. Mesele, sadece hareketin birliktelik içerisinde ve tek bir amaç doğrultusunda örgütlenmesiydi. Ortaya çıkan esrarengiz bir adam bunu kolaylıkla başardı. Rus yayılmasının sanıldığı kadar hızlı ve kolay olmayacağını ispatladı. O adam tarihî kaynaklarda bazen Şeyh kimi zamansa Đmam olarak zikredilen Mansur’dan başkası değildi. Osmanlıları ve Rusları bir hayli meşgul eden Mansur kimdi? Nasıl ortaya çıktı? Daha önemlisi sert tabiatıyla meşhur olan koskoca bir kitleyi ortak bir hedefe yöneltmeyi nasıl başardı? Đşte bu çalışma, Ruslara karşı gazavat bayrağı açan liderlerin ilki olan Mansur’un macerasını bir de Osmanlı istihbarat raporları ışığında ortaya koyabilme amacından neşet etmiştir.