Muhasebe Meslek Mensuplarının Ve Akademisyenlerin Adli Muhasebe Mesleğine Bakış Açılarının Değerlendirilmesine İlişkin Bir Araştırma: Sivas Örneği
Abstract
Geçmişi eski ve orta çağa kadar uzanan muhasebe skandalları, sadece işletme
ile ilişkili kişi ve kuruluşları değil, yaşandığı ülkelerin ekonomilerini ve finansal
piyasalarını da olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle 20. ve 21. yüzyıllarda
yaşanan ve dünya çapında geniş yankılar uyandıran muhasebe skandalları,
küreselleşmenin de etkisiyle, farklı ülkelerdeki birçok şirketi az ya da çok etkisi
altına almakta, tüm dünyada küresel çapta kalıcı izler bırakmakta, önemli finansal
kayıplara neden olmaktadır.
Muhasebe skandallarının temelinde muhasebe hileleri özellikle finansal
raporlama hileleri yatmaktadır. Hukuki düzenlemeler ile yakından ilgili olan finansal
raporlama hilelerinin niteliği, içinde bulunduğumuz yüzyılda gelişen teknolojiye
bağlı olarak finansal sistemlerde yaşanan gelişmeler paralelinde ve küreselleşmenin
de etkisiyle daha karmaşık bir hale gelmiştir.
Bu durum, klasik muhasebe ve denetim mekanizmalarının ve mahkemelere
intikal eden olaylarda hukukçuların başta finansal raporlama hileleri olmak üzere
muhasebe hilelerinin tespit edilmesinde, önlenmesi ve caydırılmasında yetersiz
kalmasına yol açmıştır. Dolayısı ile günümüzde, teknolojik gelişmeler paralelinde
yeni bir boyut kazanan muhasebe hilelerinin ortaya çıkarabilmesi için, konuyu gerek
muhasebe ve denetim gerekse hukuk açısından değerlendirebilecek uzman kişilere
ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaç, temel amacı adalet sistemine hizmet etmek olan
adli bilimlerin bir alt disiplini olarak “Adli Muhasebe” kavramının ve adli muhasebe
mesleğinin doğmasına neden olmuştur. Sadece rakamları değil, rakamların ötesini de
irdeleyerek muhasebe hilelerini öngörmek temeline dayanan adli muhasebe mesleği,
muhasebe teori ve uygulamaları yanı sıra denetim, hukuk, kriminoloji, psikoloji,
grafoloji gibi daha birçok uzmanlık alanını bünyesinde bulunduran geniş kapsamlı
bir meslektir.
Hukuk ve muhasebe bilimleri arasında köprü görevi yaparak muhasebe
hilelerinin tespit edilmesi ve önlenmesi açısından önemli bir araç olarak, gelişmiş
ülkelerde yaygın uygulama alanı bulan adli muhasebe mesleği Türkiye’de yasal bir
yapıya sahip olmadığı için duyulan ihtiyaca rağmen maalesef henüz tam anlamıyla
uygulama alanı bulamamıştır.
xviii
Bu çalışma ile Amerika Birleşik Devletleri’nde, Kanada’da ve bazı Avrupa
Birliği ülkelerinde muhasebe hilelerini ve dolayısı ile muhasebe skandallarını
önlemede etkin bir araç olarak kullanılan adli muhasebe mesleğine muhasebe meslek
mensuplarının ve akademisyenlerin bakış açılarının Sivas ili özelinde ortaya konması
amaçlanmıştır.
Çalışmada Sivas ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensupları ve
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nde muhasebe ve muhasebe denetimi dersleri veren
akademisyenler ile yüz yüze görüşme yoluyla anket yapılmıştır. Anket verileri SPSS
23 paket programları ile analiz edilmiş olup, t Testi ve Tek Yönlü ANOVA, Games
Howel ve TUKEY testleri kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, muhasebe ve denetim açısından
adli muhasebe mesleğinin önemli bir yere sahip olduğu, muhasebe hilelerinin ve
dolayısı ile muhasebe skandallarının önlemesinde adli muhasebe mesleğinin önemli
bir rol üstlendiği ve Türkiye’de adli muhasebe mesleğine önemli düzeyde ihtiyaç
olduğu şeklinde özetlenebilir. Bu çerçevede, hukuk, iktisat, maliye, işletme,
muhasebe ile bankacılık ve finans dallarında eğitim veren fakültelerde gerek lisans
gerekse lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) düzeyinde adli muhasebe eğitimi
verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Öte yandan lisans mezunu olan muhasebe
meslek mensuplarının yüksek lisans düzeyinde adli muhasebe eğitimlerini
tamamladıktan sonra muhasebe meslek mensuplarının şu anda kullandıkları mevcut
unvanlar dışında örneğin “adli muhasebeci” unvanı ile adli muhasebe mesleğini icra
etmelerinin sağlanması muhasebe hilelerinin ve dolayısı ile muhasebe skandallarının
önlemesinde önemli bir rol üstlenecektir. Bu çerçevede, adli muhasebe mesleğinin
yasal bir yapıya kavuşturulması Türkiye açısından bir zorunluluk olarak ortaya
çıkmaktadır. Accounting scandals dating back to the old and middle ages have a negative
impact not only on the individuals and organizations associated with the business but
also on the economies and financial markets of the countries in which they are
experienced. Accounting scandals, especially in the 20th and 21st centuries, which
have a wide worldwide resonance effect, have affected many companies in different
countries more or less with the effect of globalization, left permanent marks all over
the world and caused significant financial losses.
Accounting scandals are mainly based on financial frauds especially financial
reporting tricks. The nature of the financial reporting tricks, which are closely related
to the legal regulations, has become more complex due to the developments in the
financial systems and the impact of globalization in the current century.
This has led to classical accounting and auditing mechanisms and the
inadequacy in the identification, prevention and deterrence of legal frauds,
particularly in financial reporting frauds, in cases referred to the courtsTherefore, in
order to reveal the accounting tricks that have gained a new dimension in parallel
with technological developments, there is a need for experts who can evaluate the
issue both in terms of accounting and auditing and in terms of law. This need led to
the emergence of the concept of “Forensic Accounting” and forensic accounting
profession as a sub-discipline of the forensic sciences whose main purpose was to
serve the justice system. It is a comprehensive profession that incorporates many
other fields of expertise such as auditing, law, criminology, psychology, and
graphology, as well as forensic accounting profession based on predicting accounting
tricks by examining not only figures but also beyond the numbers.
As an important tool for the identification and prevention of accounting
frauds as a bridge between law and accounting sciences, forensic accounting
profession, which is widely used in developed countries, for lack of a legal structure
in Turkey despite the need, unfortunately, have not yet found the exact meaning of
the application.
xx
With this study, it is aimed to reveal the point of view of professional
accountants and academicians in the province of Sivas, which is used as an effective
tool in preventing accounting frauds and accounting scandals in the USA, Canada
and some European Union countries.
In this study, a survey was conducted by face-to-face interviews with
academicians working in the province of Sivas and accounting and accounting
auditing courses at Sivas Cumhuriyet University. The survey data were analyzed
with SPSS 23 package programs and t Test and One Way ANOVA, Games Howel
and TUKEY tests were used.
The findings of the study can be summarized as in terms of accounting and
auditing has an important place in the forensic accounting profession, the prevention
of accounting fraud and thus the accounting scandals assumed an important role in
the forensic accounting profession and there is need significantly to the forensic
accounting profession in Turkey. In this context, it is concluded that for the faculties
that provide education in law, economics, finance, business administration,
accounting and banking and finance branches, it is necessary to provide forensic
accounting education at both undergraduate and graduate level (master and
doctorate). On the other hand, after completing the forensic accounting trainings at
the graduate level, the professional accountants who are bachelor's degree graduates
will have an important role in the prevention of accounting tricks and hence the
accounting scandals by ensuring that the members of the accounting profession are
performing “the forensic accounting profession” with the title of forensic accountant
besides the current titles they are currently using. In this context, establishing a legal
structure of the forensic accounting profession is emerging as a must for Turkey.
Collections
Related items
Showing items related by title, author, creator and subject.
-
Muhasebe Hata Ve Hilelerinin Muhasebe Bilgi Sistemi Üzerine Etkileri Ve Meslek Mensuplarının Muhasebe Hata Ve Hilelerine Bakış Açılarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma: Sivas Örneği
Bayrakdar, Muhsin (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019)Muhasebenin tarihsel süreçte sürekli bir değişim ve gelişim aşamasında olduğu ve bu değişim ve gelişimin beraberinde getirdiği olumlu gelişmelerin yanı sıra birtakım sorunları da barındırması, uluslararası muhasebe ... -
Muhasebe Temel Kavramları Açısından Muhasebe Uygulamalarının Değerlerlendirilmesi: Sivas İlinde Bir Araştırma
Şenol, Mehmet Murat (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018)Muhasebe, karar alacak taraflar için önemli finansal bilgileri sunan bir organizasyondur. Bu açıdan muhasebenin ürettiği bilgilerin kalitesi hayati öneme sahiptir. Kaliteli bilgi üretimini etkileyen faktörlerden en ... -
Muhasebe Derslerinde Öğretme Ve Öğrenme Sorunu: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Muhasebe Öğretim Elemanları Üzerinde Nitel Bir Araştırma
Çaşut, Hasan (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019)Bu tez çalışmasında, muhasebe derslerindeki öğretme ve öğrenme sorunlarını etkileyen faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçlara ulaşabilmek için Sivas Cumhuriyet Üniversitesi muhasebe dersi veren öğretim ...