İşverenin İflasının İşçilik Alacaklarına Etkisi

Abstract

İşçilerin çoğu zaman tek geçim kaynağı olan ücretlerinin ve iş sözleşmesinden kaynaklı diğer işçilik alacaklarının hem kendilerinin hem de ailelerinin hayatlarını idame ettirebilmeleri adına taşıdığı önem yadsınamaz. Bu ücret ve eklerini ödemekle yükümlü olan işverenin ekonomik koşullara bağlı olarak zayıf bir konuma gelmesi ise işçinin hak ettiği alacakları alabilmesi noktasında ciddi bir tehlike yaratabilmektedir. Bu tehlikeyi bertaraf edebilmek için ise gerek uluslararası gerek de ulusal mevzuatlarda ücretin korumasına ilişkin çeşitli tedbirler geliştirilmektedir. Çalışmamızda Türk Hukukunda işverenin ekonomik durumunun sarsılması sonucu iflas sürecinin gündeme gelmesiyle işçilik alacaklarının akıbetinin ne olacağını incelemeyi amaçlamaktayız. Bu çerçevede öncelikle işçilik alacakları olarak adlandırılan alacak kalemlerinin açıklanması gerekmektedir. Nitekim, işçi alacağı kavramı sadece ücret şeklinde karşımıza çıkmamakta, ücret eklerinin yanı sıra kanunda ya da toplu iş sözleşmesinde düzenlenen çeşitli isimler altında alacakları ve tazminatları da içerebilmektedir. Tüm bu alacak kalemlerinin ücretin korunmasına ilişkin kanuni esaslar bakımından irdelenmesi önemlidir. Hukukumuzda işçilik alacaklarının korunması ise imtiyazlı koruma ve garanti fonu aracılığıyla gerçekleşmektedir. İmtiyaz yöntemi ile iflas alacaklılarının niteliğine göre yapılan sıralamada işçilik alacaklarına bir hukuki ayrıcalık tanınmaktadır. Ancak İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen bu imtiyaz bütün işçilik alacaklarını kapsamamaktadır. Garanti fonu ise İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ek 1. maddesine göre kanunda aranan şartların mevcut olması halinde işçilerin ödenmeyen üç aylık ücret alacaklarını karşılamak üzere Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanabilmelerini sağlamaktadır. Bu noktada amacımız işçilik alacaklarının tespitinden sonra uygulanan bu iki sistemin getirdikleri korumanın kapsamını belirleyerek yargı kararları doğrultusunda uygulamada yaşanan sıkıntılara değinmektir.