Recep Vahyî ve “Leyle-Regâ'b” Adlı Regâibiyyesi

Abstract

Türklerin slam’ı kabulüyle birlikte hayatın her alanına nüfûz eden din, aynı zamanda edebiyatımızın da önemli kaynaklarından biridir. Bu çerçevede divan edebiyatı, özellikle Hz. Muhammed’i konu edinen dinî-edebî türler bakımından zengindir. Bata na’t olmak üzere mevlit, esmâ-yı nebî, sîret, Miraciyye, hilye, hicretü’n-nebi, mûcizât, efâat-nâme, kırk hadis, gazavât-ı Resûlullâh gibi eserler, merkezine Hz. Muhammed’i alan dinî-edebî türlerdir. Bu türler içinde örneine az rastlanan manzum eserler de bulunmaktadır. Hz. Muhammed’in ana rahmine dütüü gece olarak kabul edilen recep ayının ilk cumasını konu edinen Regâibiyyeler, dinî manzum eserler arasında örneine az rastlanan türlerdendir. Divan edebiyatında bizim tespitlerimize göre; Salâhî, Abdî, Mehmed Fevzi, Üsküdarlı Sâfî, Receb Vahyî ve emsî’ye ait Regâibiyyeler mevcuttur. Kaynaklarda ara dönem airi olarak nitelendirilen Receb Vahyî, gerek Rusça ve Fransızcadan yaptıı manzum tercümelerle gerekse divan iiri geleneine uygun iirleriyle dikkat çekmektedir. airin; tevhid, münâcât, na’t, mevlit, Miraciye ve Regâibiyye gibi dinî türlerde iirleri de bulunmaktadır. Özellikle “Leyle-i Regâib” balıklı manzumesi, ekil ve muhteva bakımından benzerlerinden farklı özellikler arz etmektedir.

The religion which penetrated every field of life is one of the most important sources of our literature after Turkish accepting the slamic religion. In this frame, especially divan literature is rich of religious view aspect of literary types which are about Prophet Muhammad. First of all is na’t and like mevlit, esmâ-yı nebî, sîret, Miraciyye, hilye, hicretü’n-nebî, mucizât, efaat-nâme, kırk hadis, gazavât-ı Resulullâh are religious-literary types which focus on the Prophet Muhammad. In these types, there are also found written in verse works rarely seen to its examples. The Regaibiyyes which precedes the first Friday in the month of recep regarded as the anniversary of the conception of the Prophet Muhammad are rare types seen to its example between the religious written in verse works. In accordance with our determining in divan literature, there are Regâibiyyes belonging to Salâhî, Abdî, Mehmed Fevzî, Üsküdarlı Sâfî, Receb Vahyî, emsi. In sources, Receb Vahyî, who is described as a periodical poet attracts attention to both made written in verse translation from Russian and French and with poems which appropriate to the divan poetries tradition. The author has also religious types of poems such as tevhid, münâcât, na’t, mevlid and Regâibiyye. Especially “Leyle-i Regâib” which is a poem shows different properties of resembling from the point of shape and content.